Τα περισσότερα παιδιά πια έχουν μια εξοικείωση με τα συναισθήματα τους.
Η generation X, οι millennials και η generation Z έχουν απορρίψει τις αρχές των boomers που έβαζαν τα πάντα κάτω από το χαλάκι και έχουν εξασκήσει τα παιδιά τους στην αναγνώριση και έκφραση των συναισθημάτων τους.
Ωστόσο, η συζήτηση για τα συναισθήματα με τα παιδιά είναι ολόκληρη τέχνη που δεν εξαντλείται στο «Πως πέρασες σήμερα στο σχολείο;».
Συνήθως τα παιδιά, ακόμα και τα μεγαλύτερα, απαντούν με ένα «καλά» και χρειάζεται περισσότερη επιμονή για να ανακαλύψουμε τι πραγματικά σημαίνει αυτό το «καλά».
Η καθημερινότητα με την μεγάλη ταχύτητα και τις υποχρεώσεις προφανώς είναι σημαντικά εμπόδια στο να προχωρήσουμε σε μια βαθύτερη συζήτηση και σίγουρα δύσκολα σε καθημερινό επίπεδο.
Όμως η εκφορά της λέξης «καλά» μπορεί να λειτουργήσει ως σηματοδότης. Ένας γονέας, όταν είναι παρών, αντιλαμβάνεται το πρόχειρο «καλά», το πραγματικό «καλά» και το ανησυχητικό «καλά».
Στην τελευταία περίπτωση είναι πολύ πιθανό το παιδί μας να μη θέλει να μιλήσει. Και εμείς προκειμένου να μην το πιέσουμε, και κλειστεί ακόμα περισσότερο αντιλαμβανόμενο την ανησυχία μας, μπορούμε απλά να περιμένουμε.
Να περιμένουμε να υποχωρήσει ενδεχομένως η πρώτη συναισθηματική φόρτιση του παιδιού. Καλό είναι να επιδιώξουμε μια ιδιωτική επαφή με το παιδί. Να απομακρύνουμε τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Να του προτείνουμε πχ μια βόλτα το σκύλο ή να ζητήσουμε τη βοήθεια του στο super market ώστε να μείνουμε μόνοι μαζί μας.
Μόνοι μας πια με το παιδί μπορούμε να ξεκινήσουμε τις περιφερειακές ερωτήσεις. Εδώ ελλοχεύει ο εξής κίνδυνος: Αυτό που θα ανακαλύψουμε για εμάς να μην θεωρείτε σπουδαίο. Να μας φανεί ανούσιο, ανώδυνο, ακόμα και αστείο.
Μην πέσετε σε αυτή τη παγίδα. Για το παιδί σας είναι θέμα, είναι πρόβλημα, είναι ο λόγος που δεν είναι καλά.
Επικυρώστε τα συναισθήματά του. Αναγνωρίστε τα συναισθήματά τους, ακόμη και αν δεν τα καταλαβαίνετε πλήρως ή δεν συμφωνείτε μαζί τους. Δώστε τους το χρόνο και το χώρο να εκφραστούν, χωρίς να τα διακόπτετε ή να ολοκληρώνετε τις προτάσεις τους.
Κυρίως ακούστε το. Ενεργητικά. Κλείστε το κινητό, αφοσιωθείτε.
Η ενεργητική ακρόαση είναι η διαδικασία του να ακούμε με πλήρη και αδιάσπαστη προσοχή. Αντί να επεξεργαζόμαστε εσωτερικά όσα λέει το παιδί -και γενικά ο ομιλητής- ως ενεργητικοί ακροατές στρέφουμε την πλήρη προσοχή μας στα λεγόμενα.
Η ενεργητική ακρόαση μπορεί να βοηθήσει το παιδί να νιώσει πιο άνετα μέσα στη συζήτηση. Αυτή η προσέγγιση προωθεί το αίσθημα ασφάλειας, ακόμη κι αν φωτίσει την ευαλωτότητα , εμείς θα έχουμε ενισχύσει τους δεσμούς εμπιστοσύνης. Αυτό δεν θέλουμε; Παιδιά που να μας εμπιστεύονται.
