Η Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Mindset Coach and Positive Therapist Κατερίνα Βράκα, εξηγεί πως οι υπερπροστατευτικοί γονείς βλάπτουν τα παιδιά του, τον/την ίδιο/α και την οικογένεια συνολικά.
Πώς μπορεί ένας γονέας να καταλάβει αν είναι υπερπροστατευτικός;
Για να κατανοήσει ένας γονέας την υπερπροστατευτική τάση του, αρκεί να εξετάσει αν επικεντρώνεται περισσότερο στην πρόληψη ή στη συμπόρευση με το παιδί του. Ένας υπερπροστατευτικός γονέας επιδιώκει να προστατεύσει το παιδί του από τον κίνδυνο, να προλάβει προβλήματα και να είναι πάντα έτοιμος να αναλάβει δράση για το καλό του. Αντίθετα, ο γονέας που συμπορεύεται ακολουθεί το παιδί του στις ανάγκες του, παραμένοντας δίπλα του για υποστήριξη, με τη γνώση ότι θα υπάρξουν δυσκολίες. Η σχέση είναι περισσότερο συνεργατική και λιγότερο επεμβατική.
Η υπερπροστατευτικότητα δεν περιορίζεται μόνο στο φαγητό ή την υγεία. Μπορεί να εκδηλωθεί και με τη μορφή ανάγκης για έλεγχο ή με την ιδέα ότι ο γονέας γνωρίζει καλύτερα τι είναι καλό για το παιδί του.
Τι προβλήματα δημιουργεί ένας υπερπροστατευτικές γονέας στο παιδί;
Αποσυνδέει το παιδί από το ένστικτό του, αποτρέποντας την παρορμητικότητα, η οποία αποτελεί τη βασική οδό για την ανακάλυψη των επιθυμιών και των αναγκών του. Μέσα στην υπερπροστατευτικοτητα, το παιδί υποσυνείδητα μαθαίνει ότι χωρίς τη συνεχή παρουσία και παρέμβαση του γονέα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες μόνο του. Συνεπώς, η υπερπροστατευτικότητα καταλήγει να δημιουργεί ανασφαλή παιδιά, που δυσκολεύονται να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση και ανεξαρτησία.
Τι δημιουργεί στον ίδιο και ενδεχομένως στη σχέση της οικογένειας;
Ωραία ερώτηση αυτή. Πολλές φορές οι γονείς ψάχνουν να βρούνε το χαμένο τους νόημα μέσα από τις ζωές των παιδιών τους. Ψάχνουν εκεί μέσα για αναγνώριση, επικοινωνία ,συμπερίληψη. Δικές τους ανάγκες που δεν καλύφθηκαν στην παιδική ηλικία ή την συζυγική σχέση.
Μέσα στην οικογένεια, το παιδί ενός υπερπροστατευτικού γονέα νοιώθει έντονα συνδεδεμένο με τους γονείς του, και μαθαίνει ότι οι αποφάσεις, οι επιλογές και οι ανάγκες του μπορεί να υποβάλλονται σε συνεχή αξιολόγηση. Αυτή η δυναμική τρέφει εκ νέου την ανάγκη του γονέα για αναγνώριση κ νοηματοδότητη , δημιουργώντας έναν κύκλο που επαναλαμβάνεται συνεχώς. Υπάρχει κ κάτι βαθύτερο, που τρέφει αυτή η σχέση. Η ανάγκη των γονέων να παραμείνουνε νέοι. Στην νεότερη ηλικία που απέκτησαν τα παιδιά τους. Η υπερπροστατευτική σχέση βρέφους-γονέα που συνεχίζεται στην ενήλικη ζωή δημιουργεί την ψευδαίσθηση, ενός χρόνου που δεν περνάει.
Είναι σημαντικό ένα παιδί να αποτυγχάνει; πχ στα σπορ;
Είναι πάρα πολύ σημαντικό για ένα παιδί να μάθει να αντιμετωπίζει τις αποτυχίες του. Αν θέλεις να βοηθήσεις το παιδί σου όταν αποτυγχάνει, μάθε του να αντιλαμβάνεται με επίγνωση κάθε ήττα και όχι να την αποφεύγει. Αυτή η επίγνωση δημιουργεί την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό. Η αποτυχία ανοίγει το δρόμο προς την επιτυχία, ενώ η προστασία από αυτήν εμποδίζει την ανάπτυξη. Ο φόβος του υπερπροστατευτικού γονέα απέναντι στην αποτυχία ενισχύει την ανασφάλεια του παιδιού και συχνά οδηγεί σε περαιτέρω αποτυχίες. Δεν θέλω να σας μπερδέψω, ανέφερα παραπάνω ότι η υπερπροστατευτικότητα καλλιεργεί την ανασφάλεια. Είναι πιο πιθανό να αποτύχεις όταν νιώθεις σίγουρος για τον εαυτό σου ή όταν νιώθεις μικρός και αδύναμος; Μάλλον το δεύτερο.
Είναι χαρακτηριστικό της μητέρας μόνο;
Όχι βέβαια, απλώς η μητέρα έχει συνδυαστεί με τις βασικότερες ανάγκες του παιδιού. Πολύ συχνά βλέπουμε πατεράδες που δεν επιτρέπουν στις κόρες να βγουν ή αξιολογούν το ντύσιμο τους, θέλουν να ξέρουν ποιος τις συνοδεύει, ακόμα κι αν η κόρη έχει ενηλικιωθεί.
Πως μπορεί να θέσει ένας γονέας αυτή τη συμπεριφορά υπό έλεγχο;
Είναι σημαντικό ο γονιός να εμπιστευτεί το παιδί του και τις επιλογές του, καλλιεργώντας το έδαφος για αυτονομία και ανάπτυξη. Να περιορίσει αυτή την ανάγκη του να επέμβει και να μείνει περισσότερο υποστηρικτικά και όχι τόσο προληπτικά δίπλα στο παιδί. Συμβουλεύω πολύ συχνά τους γονείς να λένε στα παιδιά τους, «Αγάπη μου εμπιστεύομαι την κρίση σου. Πιστεύω ότι είσαι ικανός/η να κάνεις την καλύτερη επιλογή». Τους λέω να το κάνουν ακόμα κι αν δεν το πιστεύουν. Δεν φαντάζεσαι πόσο είναι δυναμωτικό είναι για ένα παιδί να ακούει κάτι τέτοιο από το γονιό του.
