Σήμερα, πλέον, είναι ξεκάθαρη η ευεργετική επίδραση της μεσογειακής δίαιτας σε παραμέτρους της υγείας μας, όπως η καλή λειτουργία του καρδιοαγγειακού μας συστήματος, η μειωμένη πιθανότητα νοητικών διαταραχών, η μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου, η βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ και πολλά άλλα.
Πολλές χώρες διεκδικούν την πατρότητα της μεσογειακής δίαιτας και οι μικρές διαφοροποιήσεις στη σύνθεσή της προσδίδουν μια μοναδική τοπογραφική ιδιαιτερότητα. Έτσι, η ελληνική μεσογειακή δίαιτα προσδιορίζεται με όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της μεσογειακής δίαιτας, με μια βασική διαφοροποίηση/υπεροχή: τα άγρια φαγώσιμα χόρτα της ελληνικής υπαίθρου.
Ραδίκια, πικραλίδα, αντίδια, ζοχός, βρούβες, μάραθος, λάπαθο, τσουκνίδα είναι μερικά εκ των περισσοτέρων από 150 είδη που έχουν προσδιοριστεί στην ελληνική γη. Το κύριο διατροφικό τους πλεονέκτημα είναι περιεκτικότητά τους σε αντιοξειδωτικά συστατικά, κυρίως φλαβονεοιδή και καροτενοειδή, προσδιορίζοντας κατά κύριο λόγο την πικρή τους γεύση. Η πικρή γεύση των χόρτων αποτελεί ουσιαστικά τη φυσική τους άμυνα απέναντι στα ζώα τα οποία τρέφονται με χόρτα, αποτρέποντας ουσιαστικά τη βρώση τους.
Η «πικράδα» αυτή στην πραγματικότητα αποτυπώνει την περιεκτικότητά τους σε συστατικά, τα οποία μέσα από πολυετείς έρευνες έχουν αποδειχθεί ιδιαιτέρως ωφέλιμα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Τα τρώμε είτε σε σαλάτες είτε σε πίτες. Σε κάθε όμως περίπτωση μαζί με ελαιόλαδο, τυρί ή άλλη λιπαρή ύλη, που, αυξάνοντας τη βιοδιαθεσιμότητά τους, ουσιαστικά μεγιστοποιούν τα ευεργετικά οφέλη στον οργανισμό και ίσως αυτό να αποτελεί το μυστικό της μακροζωίας λαών που τα καταναλώνουν συστηματικά.
Ας γνωρίσουμε μερικά. Ζοχός: Είναι από τα πιο συχνά χόρτα που συναντάμε στην ελληνική ύπαιθρο. Συλλέγεται τους χειμερινούς μήνες και αποτελεί θαυμάσιο ορεκτικό. Αποτελεί καλή πηγή ασβεστίου, ενώ παράλληλα περιέχει βιταμίνες C, Β1 και Β2. Υπάρχουν ενδείξεις πως ο χυμός τους χρησιμοποιείται σε ασθένειες του ήπατος και του υπογαστρίου. Σύμφωνα με την ελληνική Μυθολογία, ο Θησέας, πριν αντιμετωπίσει τον Μινώταυρο, ζήτησε να γευτεί ένα πιάτο ζοχούς. Μάραθος: O μάραθος ή φινόκιο φαίνεται να ενισχύει την πεπτική λειτουργία, καθώς αποτελεί ιδιαιτέρως καλή πηγή φυτικών ινών. Εμφανίζει έντονη αντιοξειδωτική δράση, καθώς αποτελεί πολύ καλή βιταμινών Α, C, E και Κ. Αφέψημα με μέλι έχει παρατηρηθεί ότι δρα ευεργετικά στο οίδημα. Από τους σπόρους του παράγεται και το αιθέριο έλαιο του φυτού, το μαραθέλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται στην παρασκευή αρωμάτων, φαρμάκων και ποτών. Τσουκνίδα: Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε την τσουκνίδα για την ίαση πολλών ασθενειών, προεξαρχουσών των δερματικών βλαβών, προκαλουμένων κατά βάση από δαγκώματα ζώων.
Περιέχει διάφορα στοιχεία, όπως καφεϊκό οξύ, λυκοπένιο, β-καροτίνη, μηλικό οξύ που εμποδίζουν τη δημιουργία ελεύθερων ριζών, προστατεύοντας έτσι τα κύτταρα και το DNA. Λόγω της διουρητικής της δράσης χρησιμοποιείται ως ρόφημα για την ανακούφιση συμπτωμάτων οιδήματος. Οι τσουκνιδόπιτες και οι τσουκνιδόσουπες ήταν από τα συχνότερα φαγητά στην εποχή της Κατοχής. Σταμναγκάθι: Του αποδίδονται τονωτικές και διουρητικές δράσεις, ενώ οι Αιγύπτιοι (που το γνώριζαν από την 4η χιλιετία π.Χ.) το χρησιμοποιούσαν για να καταπραΰνουν πόνους στο στομάχι.
Επίσης, πρόκειται για ένα από τα «πικρά χόρτα» που έτρωγαν οι Εβραίοι με το πασχαλινό αρνί. Αποτελεί πολύ καλή πηγή βιταμινών C και Ε, καθώς και καροτενοειδών. Επίσης, έχει ιδιαίτερη αντιοξειδωτική αξία (τανίνες, τερπένια και κουμαρίνες) προάγοντας την υγεία του οργανισμού. Τέλος, ο γνωστός γιατρός και βοτανολόγος, Διοσκουρίδης, το χρησιμοποιούσε για το έλκος του στομάχου, αναγνωρίζοντας παράλληλα και τις αντιμικροβιακές του δράσεις.
