Η έλλειψή τους μπορεί να προκαλέσει αναιμία, γι’ αυτό και είναι αναγκαία κατά τη διάρκεια της κυήσεως
Σίδηρος
Ο σίδηρος είναι απαραίτητο συστατικό της αιμοσφαιρίνης και οι απαιτήσεις του είναι ιδιαίτερα αυξημένες στην περίοδο της εγκυμοσύνης και η έλλειψή του σχετίζεται με ένα από τα συχνότερα εμφανιζόμενα φαινόμενα, αυτό της αναιμίας…
Η μητέρα πρέπει να αυξήσει την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, καθώς το έμβρυο και ο πλακούντας χρειάζονται σίδηρο. Ένα από τα χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής είναι η αύξηση του όγκου του αίματος (περίπου κατά 50%), ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της περιόδου αυτής. Προκειμένου να υπάρξουν αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια, ώστε να οξυγονώνεται και να αναπτύσσεται σωστά το έμβρυο, το σώμα αρχίζει να παράγει περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια. Ωστόσο, η αύξηση αυτή είναι μικρότερη της αντίστοιχης αύξησης του όγκου και έτσι εμφανίζεται αραίωση του αίματος, προκαλώντας την πτώση της συγκέντρωσης της αιμογλοβίνης (Hb). Η κατάσταση αυτή καλείται «φυσιολογική αναιμία», με τη συγκέντρωση αιμογλοβίνης στη χαμηλότερη τιμή της μεταξύ των εβδομάδων 25 και 34.
Το μωρό μέχρι τον τρίτο μήνα χρησιμοποιεί τα συστατικά από το αίμα της μητέρας. Ο μεταβολισμός του εμβρύου αυξάνει με το χρόνο. Το έμβρυο θέλει μεγάλα αποθέματα σιδήρου για το ήπαρ του μέχρι τον 6ο μήνα. Οι ανάγκες αυξάνονται από 18 σε 50-60 mg. Η συμπληρωματική ενίσχυση με σίδηρο συνήθως ξεκινά τη 12η εβδομάδα και η ενδεικνυόμενη ποσότητα είναι 30 mg καθημερινά.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι το σώμα της γυναίκας προσαρμόζεται στις νέες αυτές απαιτήσεις, αυξάνοντας την απορρόφηση του διαιτητικού σιδήρου. Παρ’ όλα αυτά οι ανάγκες εξακολουθούν να είναι περισσότερες και γι’ αυτό θα πρέπει η πρόσληψη να γίνεται με τη σύσταση ειδικού.
Ασβέστιο
Το ασβέστιο είναι το απαραίτητο συστατικό για τη δημιουργία και ανάπτυξη των οστών και όλου του σκελετικού συστήματος γενικότερα του εμβρύου. Για το λόγο αυτό οι συστάσεις πρόσληψης αυξάνονται από 800 mg σε 1.200 mg. Αν και οι προσαρμοστικοί μηχανισμοί που ευνοούν την καλύτερη βιοδιαθεσιμότητά του ενεργοποιούνται από το σώμα της εγκυμονούσας, ωστόσο, η απορρόφησή του δεν ξεπερνά το 30% της πρόσληψης. Παράλληλα, απαιτείται και αυξημένη πρόσληψη βιταμίνης D (σολομός, ψάρια, έκθεση στον ήλιο) που αυξάνει το μεταβολισμό του ασβεστίου. Για να είμαστε πιο ακριβείς, θα λέγαμε ότι οι αυξημένες απαιτήσεις του εμβρύου χρειάζονται για να προφυλάξουν τα οστά της εγκυμονούσας, καθώς είναι έτσι «σχεδιασμένες» οι διαδικασίες, ώστε το έμβρυο να παίρνει ακριβώς ό,τι χρειάζεται από το σώμα της μάνας, αδιαφορώντας για το τι αφήνει.
Φυλλικό οξύ
Πρόκειται για μια βιταμίνη του συμπλέγματος Β, η οποία συμμετέχει στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων (σε έλλειψη της προκύπτει αναιμία), αλλά η σημαντικότερη συμμετοχή της είναι στη σύνθεση του DNA. Ανεπάρκεια φυλλικού οδηγεί σε προβλήματα νευρικού σωλήνα (Νeural Tube Degects) ή και σύνδρομο Down. Αν και τα τελευταία χρόνια άρχισε να επανεξετάζεται η αναγκαιότητα τόσο υψηλών ποσοτήτων πρόσληψης (μελέτες έχουν δείξει ότι το σώμα μας μειώνει την απορρόφηση φυλλικού σε αυτή την περίοδο), ωστόσο, μέχρι και σήμερα συστήνονται 600 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος καθημερινά, ποσότητα που είναι δύσκολο να καλυφθεί αποκλειστικά από τις καλές διατροφικές πηγές του (σπανάκι, μπρόκολο, όσπρια, αβοκάντο, πορτοκάλι, εμπλουτισμένα δημητριακά). Μάλιστα από πολλούς τονίζεται η ανάγκη υψηλών επιπέδων φυλλικού και κατά τη διάρκεια της σύλληψης.
