Ένας σοβαρός τραυματισμός, όπως η ρήξη πρόσθιου χιαστού, πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα για να αποφευχθούν περαιτέρω προβλήματα στη μυοσκελετική υγεία.
Ο πρόσθιος χιαστός είναι ένας από τους τέσσερις κύριους συνδέσμους, στο κέντρο του γόνατο. Ουσιαστικά εμποδίζει την υπερβολική πρόσθια κίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο οστό, ενώ παράλληλα παρέχει στροφική σταθερότητα. Η ρήξη συμβαίνει συχνότερα (70%) λόγω ενός ανέπαφου τραυματισμού, κατά τη διάρκεια ταχείας αλλαγής κατεύθυνσης, στροφής ή άτσαλης προσγείωσης μετά από άλμα.
Οι συνέπειες της ρήξης
Λόγω της στροφικής αστάθειας του γόνατος μετά από ρήξη του πρόσθιου χιαστού, υπάρχει μεγάλο ρίσκο περαιτέρω τραυματισμού των μηνίσκων και φθορά του αρθρικού χόνδρου.
Σε πάνω από τους μισούς ασθενείς με ρήξη πρόσθιου χιαστού παρατηρείται συνυπάρχουσα ρήξη μηνίσκου ή χόνδρινη βλάβη, που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης πρώιμης οστεοαρθρίτιδας ιδιαίτερα εάν δεν αντιμετωπιστούν σωστά από έναν εξειδικευμένο ορθοπαιδικό.
Οι «ομάδες υψηλού κινδύνου»
Αθλήματα που περιλαμβάνουν ταχείες αλλαγές κατεύθυνσης, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το χάντμπολ, ενέχουν υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού. Οι έφηβοι διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο και δεν είναι τυχαίο ότι ολοένα και συχνότερα τα παιδιά τραυματίζονται λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού στον αθλητισμό.
Οι αθλήτριες, δε, έχουν 2-10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού σε σχέση με τους άνδρες που ασχολούνται με το ίδιο άθλημα. Ο λόγος είναι η ύπαρξη διάφορων ανατομικών, εμβιομηχανικών, νευρομυϊκών, ορμονικών και γενετικών διαφορών που έχουν οι γυναίκες με τους άνδρες.
Επιπλέον, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος με αυξημένη χαλαρότητα των συνδέσμων και υπερκινητικότητα των αρθρώσεων.
Τα συμπτώματα της ρήξης
Ο πόνος είναι έντονος και άμεσος και συχνά ο ασθενής ακούει ή νιώθει ένα «κρακ» μέσα στο γόνατο, το οποίο πρήζεται γρήγορα και πολύ. Κάθε κίνηση αρχίζει να δυσκολεύει ιδιαίτερα, αφού το γόνατο γίνεται ασταθές, ιδιαίτερα όταν καλείται να αλλάξει γρήγορα κατεύθυνση.
Λύση, η ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού
Ο κύριος στόχος της ανακατασκευής του πρόσθιου χιαστού είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας του γόνατος, η οποία επιτρέπει την επιστροφή στην απρόσκοπτη κίνηση και ελαττώνει τον κίνδυνο επακόλουθης οστεοαρθρίτιδας. Η ανακατασκευή έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει ο ασθενής να επιστρέψει με ασφάλεια στην καθημερινότητα και στον αθλητισμό.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό το να αντιμετωπιστούν σωστά και οι επιπρόσθετες βλάβες που μπορεί να προκύψουν. Κι αυτό διότι ο μηνίσκος δεν παρέχει απλώς σταθερότητα στο γόνατο, αλλά προστατεύει τον πρόσθιο χιαστό από μια νέα ρήξη και τον αρθρικό χόνδρο από πρώιμη οστεοαρθρίτιδα.
Ένας εξειδικευμένος ορθοπαιδικός, όπως ο Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης, έχει την τεχνική κατάρτιση και την εμπειρία για να σώσει και τις πιο δύσκολες ρήξεις μηνίσκου.
Συμβουλές για παιδιά και εφήβους
Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία, καθώς θα πρέπει να υποβληθούν αμέσως σε ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού. Ο λόγος είναι για να αποφευχθεί περαιτέρω τραυματισμός στο γόνατο που έχει καταστροφικές συνέπειες με ραγδαία εξέλιξη πρώιμης οστεοαρθρίτιδας.
Η ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού στα παιδιά δεν θα πρέπει να καθυστερήσει περισσότερο από 5 μήνες καθότι διπλασιάζει τον κίνδυνο να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση στον έσω μηνίσκο· ένας κίνδυνος που εξαπλασιάζεται αν η επέμβαση καθυστερήσει περισσότερο από ένα χρόνο.
Εξωαρθρική τενόδεση και αποκατάσταση
Έρευνες έχουν δείξει ότι προσθέτοντας την εξωαρθρική τενόδεση στην ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού, μειώνεται το ρίσκο μιας νέας ρήξης κατά σχεδόν 50%.
Πρέπει, όμως, να τονιστεί πως η αποκατάσταση είναι εξίσου σημαντική με ένα καλό χειρουργείο για να επιτευχθούν τα βέλτιστα αποτελέσματα. Και αποκατάσταση σημαίνει ασκήσεις ενδυνάμωσης και ιδιοδεκτικότητας και στα δύο πόδια.
Γιατί μπορεί να αποτύχει η ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού;
Η πιο συνηθισμένη αιτία για την αποτυχία της ανακατασκευής του πρόσθιου χιαστού είναι ένας τραυματισμός, ιδιαίτερα όταν ο ασθενής δεν έχει κάνει σωστά την αποθεραπεία του και πιέζει το γόνατό του νωρίτερα απ’ ό,τι θα έπρεπε.
Η δεύτερη πιο συχνή αιτία είναι η εσφαλμένη τοποθέτηση των οστικών σηράγγων κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Η λάθος τοποθέτηση των σηράγγων μπορεί να οδηγήσει σε συνεχόμενη χαλαρότητα και στροφική αστάθεια, ελαττωμένο εύρος κίνησης και τελικά αυξημένο κίνδυνο ρήξης του πρόσθιου χιαστού.
Η καίρια επιλογή ενός εξειδικευμένου ορθοπαιδικού
Ο Dr Αντώνης Θεοδωρίδης έζησε 32 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αποφοίτησε από το Imperial College, London, ενώ όλη η εκπαίδευση, η εξειδίκευση και υπερεξειδίκευση (fellowship) που έλαβε στο γόνατο πραγματοποιήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η υπερεξειδίκευσή του, δε, είναι μοναδική ακόμα και για τα δεδομένα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Συγκεκριμένα, κατέχει 5 υπερεξειδικεύσεις (fellowships) στο γόνατο σε 3 χρόνια και έχει πραγματοποιήσει πάνω από 6000 πιστοποιημένες χειρουργικές επεμβάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει δει διάσημους πρωταθλητές όλων των αθλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων ομάδων ποδοσφαίρου της Αγγλικής Premier League.
Έχει οριστεί υπεύθυνος ορθοπαιδικός των Ελλήνων Ολυμπιονικών. Κατέχει πολύχρονη εμπειρία σε εξειδικευμένα κέντρα αρθροπλαστικής γόνατος στο Ηνωμένο Βασίλειο καλύπτοντας όλο το φάσμα αρθροπλαστικής από μονοδιαμερισματική, επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης, ολικής και αναθεώρησης.
Photos: Istock
