Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, καθώς περίπου 1 στους 4 θανάτους οφείλεται σε αυτά. Στοιχεία από την Αμερική δείχνουν ότι κάθε 42 δευτερόλεπτα παρουσιάζεται ένα καρδιακό επεισόδιο, ενώ η συχνότητα εμφάνισης είναι κατά πολύ μεγαλύτερη στους άνδρες.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν αλλάζαμε τον τρόπο ζωής μας. Ο ρόλος της διατροφής μας είναι καθοριστικός. Τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα, καθώς και της αρτηριακής πίεσης, η πρόσληψη αντιοξειδωτικών, η διατήρηση υγιούς βάρους, η άσκηση, η διακοπή καπνίσματος, η διαχείριση του στρες είναι μερικές από τις παραμέτρους που συνθέτουν το πλαίσιο της διασφάλισης μειωμένου κινδύνου καρδιαγγειακού επεισοδίου.
Έτσι, στο διαιτολόγιό μας θα πρέπει να έχουμε φρούτα, λαχανικά, πολύ καλές πηγές αντιοξειδωτικών, ανεπεξέργαστα δημητριακά που αποτελούν εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών, φυτικές στερόλες κυρίως μέσα από εμπλουτισμένα τρόφιμα όπως μαργαρίνη, γιαούρτι ή ροφήματα που μειώνουν αποδεδειγμένα τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα, όσπρια και λαχανικά που επίσης συμβάλλουν στη ρύθμιση της πίεσης.
Εκτός όμως από τα παραπάνω, ιδιαίτερη σημασία για την καλή λειτουργία της καρδιάς έχουν τα γνωστά ω-3 λιπαρά οξέα. Τα ω-3 λιπαρά οξέα δρουν ευεργετικά, μειώνοντας τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα. Παράλληλα, πλήθος επιστημονικών μελετών έχουν δείξει ότι συμβάλλουν στην καλή υγεία της καρδιάς και με άλλους μηχανισμούς όπως η αύξηση της καλής (HDL) χοληστερόλης, τη μείωση της πήξης του αίματος, απομακρύνοντας έτσι τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβων, μείωση της ομοκυστεΐνης στο αίμα καθώς και μείωση της πίεσης.
Το σώμα μας δεν μπορεί να τα συνθέσει γι’ αυτό και η διαιτητική τους πρόσληψη είναι ζωτικής σημασίας. Αυτά που έχουν την ισχυρότερη προστατευτική δράση και έχουν μελετηθεί περισσότερο είναι το ΕΡΑ (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και το DHA (δοκοεξανοϊκό οξύ), ανάλογα με τον αριθμό ατόμων άνθρακα στην αλυσίδα τους.
Είναι γνωστό ότι τα τριγλυκερίδια κυκλοφορούν στο αίμα κυρίως με τη μορφή των χυλομικρών και VLDL (Very Low Density Lipoproteins) που ουσιαστικά αποτελούν το όχημα, ώστε να μεταφέρονται τα λιπίδια στους ιστούς του οργανισμού μας που τα χρειάζεται. Υψηλή συγκέντρωσή τους μέσα στις λιποπρωτεΐνες αυτές (κυρίως στις VLDL) σχετίζεται με αυξημένη εναπόθεση στα αρτηριακά τοιχώματα και συμβολή στη δημιουργία αθηροσκληρωτικής πλάκας.
Έτσι, η μείωσή τους σχετίζεται με μειωμένη πιθανότητα σχηματισμού θρόμβων και καρδιακών αρρυθμιών. Όσο υψηλότερη είναι η πρόσληψη ω-3 λιπαρών τόσο μικρότερος ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου. Μάλιστα, πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η αντικατάσταση 5% της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών από πολυακόρεστα (ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα) μειώνει τον κίνδυνο θνησιμότητας κατά 27%. Μπορούμε να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας σε ω-3 λιπαρά από τροφές όπως τα λιπαρά ψάρια κυρίως αντζούγιες, αλλά και σολομό, σκουμπρί, πέστροφα, μαλάκια, καθώς επίσης το ταχίνι, το σουσάμι, τα καρύδια, τα φιστίκια, καθώς και συμπληρώματα διατροφής.