Ο σύγχρονος πενηντάρης είναι σίγουρα διαφορετικός από εκείνον της δεκαετίας του 60. Η ομοιότητα του τότε με το τώρα; Ότι εξακολουθεί να είναι ένας κυρίαρχος και ώριμος παραγωγικά ενήλικας.
Καλό θα ήταν να σηματοδοτήσουμε τις τρεις μεγάλες ηλικιακές περιόδους στη ζωή ενός άνδρα, ώστε να δώσουμε στην καθεμιά τους ταυτότητα και σημασία. Η πρώτη οριοθετείται στα πρώτα 30 χρόνια της ζωής του, όταν ο άνδρας χτίζει και αναπτύσσει την προσωπικότητα, το επάγγελμα και την προσωπική του ζωή, βάζοντας τα θεμέλια για αυτό που ολοκληρώνεται στη δεύτερη περίοδο της ζωής του, από τα 30 έως τα 60. Αυτή η 30ετία είναι η «χρυσή ηλικία» τόσο του κοινωνικού όσο και του προσωπικού επιπέδου ζωής, η ηλικία που ο άνδρας απολαμβάνει όσα έχτισε. Μέσα σε αυτά τα χρόνια ο άνδρας «τα δίνει όλα» εκφράζοντας τις δυνάμεις του, ικανοποιώντας τις δυνατότητές του, ανοίγοντας το αύριο στους απογόνους του. Και είναι πέρα ως πέρα αλήθεια ότι ο σημερινός άνδρας παλεύει αλλά ζητάει και το αποτέλεσμα, πιστεύοντας στη συνέχεια που θα αφήσει πίσω του.
Οι τελευταίες κοινωνικές αντιλήψεις, βέβαια, θέλουν τον άνδρα να περνάει τη φάση της αμφισβήτησης και της απογοήτευσης, νιώθοντας την ανάγκη να ικανοποιείται στο σήμερα αδιαφορώντας για το αύριο. Προσωπικά διαφωνώ. Όσο κι αν αλλάζει το κλασικό, παραδοσιακό μοντέλο του ανθρώπου που φτιάχνει την προίκα του παιδιού του, θεωρώ ότι ο άνδρας, ο πατέρας, ο φίλος και πάνω απ’ όλα ο πολίτης αυτής της χώρας έχει μέσα του το πιστεύω της δημιουργίας, τον εγωισμό του να φτιάχνει αλλά και την ανάγκη, μέσα σε αυτά τα 30 χρόνια, να δώσει ό,τι καλύτερο και περισσότερο σ’ αυτό που εκφράζεται με τη λέξη “Οικογένεια”. Θέλω να πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε: ο άνδρας των 30 έως 60 χρόνων που πασχίζει για το σπίτι, το αυτοκίνητο και τα υλικά αγαθά, δεν αφήνει έξω από αυτά τα πρόσωπα που τον γέννησαν αλλά και αυτά που ζουν μαζί του, τη δική του οικογένεια, τα παιδιά του. Ξεχνώντας μάλιστα πολλές φορές ότι κάποια στιγμή παύουν κι αυτά να είναι παιδιά και πρέπει να ανοίξουν μόνα τους τα φτερά τους.
Ίσως για μερικούς η αρχή της δύσης να είναι τα 60 χρόνια, ταυτόσημα με την αρχή της τρίτης περιόδου στη ζωή του άνδρα. Είναι τότε που καλείται να περάσει τη γνώση, την ωριμότητα και την εμπειρία του στη γενιά που τώρα πια κρατάει το τιμόνι. Είναι η ηλικία της βαθιάς ικανοποίησης, η απόλαυση του έργου που έφτιαξε, η συναισθηματική επικοινωνία με τη σύντροφο της ζωής του, αλλά και με τα νέα μέλη που απέκτησε στη ζωή του. Ο ένας στους τρεις πενηντάρηδες, που βαδίζει προς το ορόσημο των 60 χρόνων, περνάει τη λεγόμενη «κρίση ηλικίας». Αυτό σημαίνει ότι τα δυο του πρόσωπα, το κοινωνικό και το σεξουαλικό, μπαίνουν σε εκτίμηση και αμφισβήτηση του «υπάρχω». Αναλύοντας αυτούς τους δύο άξονες, βλέπουμε να κυριαρχούν και να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή του: η ψυχολογική του κατάσταση, η συναισθηματική σχέση με την οικογένεια, η επαγγελματική εικόνα του και το κοινωνικό του κύρος. Και, βέβαια, η σεξουαλική του συμπεριφορά μέσα από την ανάγκη του να αρέσει και να μετράει.
Η ηλικία αυτή ρέπει προς τη συναισθηματική αστάθεια, τη νεύρωση και την κατάθλιψη μέσα από την απογοήτευση που διακατέχει τον άνδρα και την προσπάθειά του να αναδιαρθρώσει τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική του ταυτότητα. Ο γάμος, κυρίαρχος και δυνατός, φαίνεται να τον στηρίζει μέσα από μία γυναίκα σύντροφο την οποία θέλει πιο κοντά του αλλά και πιο μακριά του, για να δικαιολογεί και να συγχωρεί τις δικές του «αταξιούλες», σίγουρος ότι εκείνη θα μεγαλώνει τα παιδιά του και θα στηρίζει το σπίτι τους. Έτσι, συχνά τον βλέπουμε να ερωτεύεται μικρότερες, αισθησιακές γυναίκες, θέλοντας να ζήσει την ηδονή και το πάθος έξω από το κουρασμένο και ρουτινιασμένο γάμο του. Καθόλου τυχαία, σε αυτή την ηλικία έχουμε την ουσιαστικότερη παρουσία του σεξουαλικού προβλήματος.
Το γεγονός παραμένει ότι ο πενηντάρης πρέπει να μάθει να αγαπάει την ηλικία του, να εξακολουθεί να είναι όμορφος, να προσέχει τον εαυτό του και να ζει κάθε λεπτό της χαράς που του δίνει η ζωή. Αυτή όντως είναι η πιο γεμάτη και ολοκληρωμένη ηλικία για έναν άνδρα· η ηλικία του αρκετού και ποιοτικού σεξ, της συντροφικότητας και της κοινωνικής έκφρασης του «είναι», μέσα από την ανάγκη να δίνει το παρών στη ζωή. Ο Σαρτρ το είχε πει υπέροχα: «Νιώθω ότι είμαι αυτό που μπορώ να εκφράσω καλύτερα σ’ αυτό που γνωρίζω ότι είμαι».
Ίσως δεν αναφέρθηκα στις πιθανές μικρές βιολογικές επιδράσεις που έχει για έναν άνδρα η ηλικία των 50 χρόνων (π.χ. η μείωση της τεστοστερόνης και η πιθανή αρχή της μείωσης της αιμάτωσης του πέους). Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι πενηντάρηδες πρέπει να ψαχτούν, γιατί τα παραπάνω βρίσκονται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια των μεταβολών αυτής της ηλικίας. Σε κάθε περίπτωση, ο πενηντάρης οφείλει να θυμάται ότι εξακολουθεί να είναι νέος στη δική του ηλικία και παραγωγικός, αναγκαίος τόσο στον εαυτό του όσο και στο περιβάλλον του.
Δρ Θάνος Ε. Ασκητής
Ψυχίατρος – Σεξολόγος, Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC
Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, τηλ.: 210/7789890
Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας 210/7797979 – Δευτέρα έως Παρασκευή 12.00-15.00
www.askitis.gr
Facebook: https://www.facebook.com/institutethanosaskitis/
