Η εφηβεία είναι μία από τις πιο απαιτητικές περιόδους στη ζωή μιας οικογένειας, καθώς δοκιμάζει τις αντοχές τόσο των παιδιών όσο και των γονέων…
Η κατανόηση και η αποτελεσματική επικοινωνία ανάμεσα σε γονείς και παιδιά είναι ζωτικής σημασίας στην περίοδο της εφηβείας. Τότε που ο έφηβος αντιδρά απέναντι σε όλα προσπαθώντας να προσαρμοστεί στις αλλαγές που υφίσταται τόσο στο σώμα όσο και στη ψυχοσύνθεσή του, ο χειρισμός του μπορεί να γίνει πολύ δύσκολη υπόθεση…
Η εφηβεία σηματοδοτεί την αρχή των ορμονικών αλλαγών. Για παράδειγμα, η αγορίστικη φωνή παύει να είναι τόσο ψιλή και αποκτά σταδιακά μία βραχνάδα, ενώ παράλληλα εμφανίζονται τρίχες στο πρόσωπο, στις μασχάλες και στο εφηβαίο. Στα κορίτσια αντίστοιχα, αναπτύσσεται η τριχοφυΐα, το στήθος, ενώ εμφανίζεται η έμμηνος ρύση.
Όλες αυτές οι αλλαγές έχουν ως φυσικό επακόλουθο αγχώδεις αντιδράσεις κι αμηχανία, καθώς έφηβάκι προσπαθεί να αφομοιώσει όλα όσα του συμβαίνουν. Παράλληλα, και καθώς μεγαλώνει, είναι πιθανό να έρθει σε επαφή με κινδύνους μικρούς ή μεγαλύτερους, δηλαδή με καταστάσεις που θα το απομακρύνουν βίαια από την παιδικότητά του.
Και εδώ έρχεται η ώρα που ο γονιός θα θερίσει όσα έσπειρε τα προηγούμενα χρόνια. Αν κατάφερε να μεταδώσει στο παιδί του αξίες και σωστή οριοθέτηση, εμπνέοντάς του απόλυτη εμπιστοσύνη, τότε ο έφηβος θα έχει καλύτερο έλεγχο του εαυτού του και θα νιώθει άνετα να ζητήσει συμβουλές σε οτιδήποτε μπορεί να χρειαστεί.
Η συμπεριφορά του εφήβου
Στην ηλικία των 12-14 ετών, το παιδί μπορεί να κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του και να είναι μελαγχολικό. Μπορεί επίσης να ταλαντεύεται ανάμεσα σε υψηλούς και μη ρεαλιστικούς στόχους από τη μία και να αμφιβάλλει ακόμα και για μικρά πράγματα από την άλλη.
Γενικότερα, στην εφηβεία, το ένα πόδι βρίσκεται στην παιδικότητα και το άλλο προσπαθεί να πατήσει στην ενήλικη ζωή. Κι αυτό προκαλεί στο παιδί ψυχικές διακυμάνσεις και μια δυσκολία στο να αποδεχτεί το σώμα και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, που αλλάζουν όλο και περισσότερο, καθώς και τις ορμονικές μεταβολές στις οποίες άλλωστε οφείλονται οι σωματικές.
Έτσι, έρχεται η ένταση, ο εκνευρισμός, το κλάμα, η μελαγχολία, η δραματοποίηση και η αφηρημάδα, το σεξουαλικό ξύπνημα, κλπ. Πολλά για να διαχειριστεί ένα παιδί, ειδικά αν προσθέσουμε και την πίεση των μαθημάτων, που αυξάνεται όλο και περισσότερο.
Χρήσιμες συμβουλές για τους γονείς ενός εφήβου
- · Γνωρίστε τους φίλους του παιδιού σας, χωρίς όμως να τους κατακρίνετε ακόμα και αν δεν τους συμπαθείτε.
- · Να έχετε ενεργό ρόλο στην ακαδημαϊκή ζωή του εφήβου σας, ακούγοντας, ενισχύοντας, και στηρίζοντάς τον.
- · Ενισχύστε τις πρωτοβουλίες του, να χρησιμοποιεί τη δική του κρίση, βοηθώντας τον να κάνει υγιείς επιλογές.
- · Ακούστε τον έφηβο σας και σκεφτείτε τι σας λέει. Είναι σημαντικό να ξέρει ότι έχει την αμέριστη προσοχή σας και όχι την κριτική σας.
- · Επιλύστε διαφωνίες θέτοντας ξεκάθαρους στόχους και προσδοκίες (όπως καλούς βαθμούς, οριοθέτηση και σεβασμό), ενώ προσκαλείτε τον έφηβό σας να ορίσετε μαζί το πότε και πώς θα επιτύχει αυτούς τους στόχους (όπως πότε και πώς να μελετήσει ή να καθαρίσει το δωμάτιό του).
- · Η συζήτηση θεμάτων ταμπού όπως τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, ο καπνός και η σεξουαλικότητα με το παιδί βοηθά να χτίσετε μια σχέση εμπιστοσύνης, που θα το διευκολύνει να σας μιλήσει όταν χρειαστεί.