«Τὸ Ἄλφα τοῦ Κενταύρου μία νυχτιὰ
μὲ τὸ παλλινώριο πῆρα κάτου.
Μοῦ ῾πες μὲ φωνὴ ἑτοιμοθανάτου:
«Νὰ φοβᾶσαι τ᾿ ἄστρα τοῦ Νοτιᾶ».
Ἄλλοτε ἀπ᾿ τὸν ἴδιο οὐρανὸ
ἔπαιρνες τρεῖς μῆνες στὴν ἀράδα,
μὲ τοῦ καπετάνιου τὴ μιγάδα,
μάθημα πορείας νυχτερινό.
Σ᾿ ἕνα μαγαζὶ τοῦ Nossi Be
πῆρες τὸ μαχαίρι, δύο σελίνια
μέρα μεσημέρι ἀπὰ στὴ λίνια
ἄστραψες σὰ φάρου ἀναλαμπή.
Κάτου στὶς ἀχτὲς τῆς Ἀφρικῆς
πᾶνε χρόνια τώρα ποὺ κοιμᾶσαι.
Τὰ φανάρια πιὰ δὲν τὰ θυμᾶσαι
καὶ τ᾿ ὡραῖο γλυκὸ τῆς Κυριακῆς.»
Τα ποιήματα του Νίκου Καββαδία ταξιδεύουν τον αναγνώστη τους σε τόπους εξωτικούς, μυστηριακούς, συμβολίζουν τη φυγή από την καθημερινότητα, ξυπνούν τον πόθο για απόδραση σε άγνωστους μακρινούς προορισμούς.
Το πλατύ κοινό γνώρισε και αγάπησε τους στίχους του ποιητή, όταν αυτοί μελοποιήθηκαν από τους μεγάλους Έλληνες συνθέτες.
Η αρχή είχε γίνει από τον Θάνο Μικρούτσικο ο οποίος το 1978 μελοποίησε κάποια από τα ποιήματα του Καββαδία στον περίφημο δίσκο του «Σταυρός του Νότου».
Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 στο Νίκολσκ Ουσουρίσκι μια επαρχιακή πόλη της περιοχής του Βλαδιβοστόκ στη Ρωσία, από εύπορους Κεφαλλονίτες γονείς.
Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι η οικογένεια ζούσε στην Μαντζουρία της Κίνας.
Το σίγουρο είναι πως όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος η οικογένεια έχασε την περιουσία της, επέστρεψε στην Ελλάδα κι εγκαταστάθηκε αρχικά στο Αργοστόλι και κατόπιν στον Πειραιά.
Εκεί o μελλοντικός ποιητής μαγεύεται από τη θάλασσα, τα πλοία, τους ναυτικούς και τις ιστορίες τους, διαβάζει τα μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν και άλλα βιβλία με περιπέτειες που εξάπτουν την φαντασία.
Στο Δημοτικό είναι συμμαθητής με τον Γιάννη Τσαρούχη και στο Γυμνάσιο γνωρίζεται με τον συγγραφέα και ιατρό του Πολεμικού Ναυτικού Παύλο Νιρβάνα. Δεκαοκτώ ετών αρχίζει να δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα.
Ο θάνατος του πατέρα του τον αναγκάζει να εγκαταλείψει τα σχέδια του για σπουδές στην Ιατρική. Τον Νοέμβριο του 1928, ο Καββαδίας βγάζει ναυτικό φυλλάδιο και μπαρκάρει ως “ναυτόπαις” τον επόμενο χρόνο στο φορτηγό “Άγιος Νικόλαος”, μαζί με τον μικρότερο αδελφό του Αργύρη. Είναι το ξεκίνημα μιας μεγάλης περιπλάνησης σε τόπους μακρινούς ανά την υδρόγειο γεμάτους περιπέτεια που θα τροφοδοτήσει το κατοπινό του έργο.
Το 1933, κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Μαραμπού» που χαρίζει στον Καββαδία το προσωνύμιο που θα τον ακολουθούσε έως το τέλος της ζωής του. Το 1940 πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο και κατόπιν έλαβε μέρος στην εθνική αντίσταση με το ΕΑΜ.
Με το τέλος του πολέμου επέστρεψε στη θάλασσα και στην ναυτική ζωή που τόσο αγαπούσε.
Το 1947 κυκλοφορεί η δεύτερη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Πούσι», ενώ επανεκδίδεται και το «Μαραμπού». Μέχρι το τέλος της ζωής του που ήρθε το 1975 έπειτα από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, εργάζεται σε πλοία και ταξιδεύει τον κόσμο γεμίζοντας εικόνες και εμπειρίες.
Ιδιαίτερα αγαπητός στους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους, ο ίδιος θεωρούσε ότι η λογοτεχνική γενιά του ’30, στην οποία ανήκε και ο ίδιος, τον υποτιμούσε. Είχε πικραθεί πολύ όταν ενώ εργαζόταν σε ένα επιβατηγό πλοίο το 1954 στο οποίο ταξίδευε ο Γιώργος Σεφέρης, ο βραβευμένος με Νόμπελ ποιητής δεν καταδέχθηκε ούτε να τον χαιρετίσει.
Δεν έγραψε μόνο ποίηση ο Καββαδίας. Το μικρό πεζό «Λι» που κυκλοφόρησε μετά το θάνατο του ποιητή το 1987, γυρίστηκε σε κινηματογραφική ταινία το 1995 με τίτλο «Between the devil and the deep blue sea» και πρωταγωνιστές τον Στίβεν Ρία και την Τζέιν Μπίρκιν.
Όχι ιδιαίτερα γνωστή όσο ήταν εν ζωή, λίγα χρόνια μετά το θάνατό του η ποίηση του Νίκου Καββαδία έμελλε να αγαπηθεί ιδιαίτερα από τους Έλληνες μέσα από δεκάδες τραγούδια που ταξιδεύουν τον ακροατή τους στους επικίνδυνα γοητευτικούς προορισμούς του μεγάλου ποιητή με τη βοήθεια της μουσικής με ένα πάθος που δεν σβήνει με το πέρασμα του χρόνου και μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.
Την αρχή έκανε ο Θάνος Μικρούτσικος με τον “Σταυρό του Νότου” και ακολούθησαν δημιουργοί όπως ο Γιάννης Σπανός, η Μαρίζα Κωχ και οι αδελφοί Κατσιμίχα.
Ο θάνατος ήρθε ξαφνικά για τον ποιητή που ετοίμαζε την τρίτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο «Τραβέρσο» την οποία όμως δεν πρόλαβε να δει να τυπώνεται:
Στο σημειωματάριο του βρέθηκαν κάποιοι αδημοσίευτοι τότε στίχοι :
«Μα ο ήλιος αβασίλεψε κι ο αητός απεκοιμήθη
και το βοριά το δροσερό τον πήραν τα καράβια.
Κι έτσι του δόθηκε καιρός του Χάρου και σε πήρε.»
Διαβάστε επίσης
Σαν σήμερα: Όταν ο Γιώργος Σεφέρης έγινε ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με Νόμπελ (hellomagazine.com)
