Ήταν σίγουρα, μαζί με την Ιέτα Μαρκεζίνη μια από τις κομψότερες γυναίκες που βρέθηκαν δίπλα σε Έλληνα πρωθυπουργό. Η ανιψιά του πολιτικού και φιλοσόφου Παναγιώτη Κανελλόπουλου παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τo 1952 και στάθηκε στο πλευρό του με τον πιο διακριτικό τρόπο όσο ήταν πρωθυπουργός αλλά και στην αυτοεξορία του. Στα χρόνια της πρωθυπουργίας του συζύγου της ουδέποτε αναμίχθηκε στα πολιτικά, ουδέποτε έδωσε συνεντεύξεις ή τοποθετήθηκε δημοσίως σε κάποιο ζήτημα. Όταν άλλωστε το τόλμησε, σε ένα μπαλκόνι απ’ όπου εκφωνούσε λόγο ο Καραμανλής, άκουσε και το περίφημο “Αμαλία σκάσε!”, που ατυχώς για τον πολιτικό άκουσε και το συγκεντρωμένο πλήθος εξαιτίας του μικροφώνου. Η απάντησή της άργησε αρκετά χρόνια, αλλά ήρθε.
Η μόρφωση, η φυσική της ευγένεια, η σεμνότητα αλλά και η νοημοσύνη της την βοήθησαν να καταλάβει εγκαίρως ότι ήταν μάλλον overqualified για το παιχνίδι της πολιτικής όπως τουλάχιστον παιζόταν στην Ελλάδα της εποχής. “Δεν ασχολούμαι με τη δουλειά του άντρα μου, γιατί την κάνει πολύ καλά” είχε δηλώσει στον αμερικανικό Τύπο.
Φυσικά κάθε της εμφάνιση ήταν και μια δήλωση σεμνής κομψότητας. Τραβούσε τα βλέμματα ακριβώς γιατί έκανε τα πάντα για να μην τα τραβάει. Όχι φανταχτερές εμφανίσεις και υπερβολικά χρώματα για την κυρία Καραμανλή. Σίγουρα όχι προκλητικά καπέλα σαν αυτά της κυρίας Παπάγου…
Όταν επισκέφθηκε το Λευκό Οίκο το 1962 εντυπωσίασε μέχρι και την Τζάκι Κένεντι με το λιτό στιλ της και την συναγωνίστηκε επάξια σε κομψότητα.
Οι δύο πρώτες κυρίες γνωρίζονταν και είχαν εκτίμηση ή μια για την άλλη από την προηγούμενη χρονιά όταν η Αμαλία Καραμανλή είχε υποδεχτεί την και ξεναγήσει την Τζάκι στην Ακρόπολη στα πλαίσια της πρώτης επίσημης επίσκεψης της στην Ελλάδα.
Ο δυναμικός, ακέραιος χαρακτήρας της κυρίας Καραμανλή λέγεται ότι εκδηλωνόταν μόνο πίσω από τις κλειστές πόρτες του πρωθυπουργικού διαμερίσματος της οδού Καρνεάδου, όπου ερχόταν συχνά αντιμέτωπη με έναν μάλλον νευρικό πολιτικό, που, σύμφωνα με τα κουτσομπολιά της εποχής, εκτόξευε εναντίον της τασάκια.
Το 1972 πήραν διαζύγιο, μετά από αίτημα της Αμαλίας Μεγαπάνου καθώς πλέον δεν μπορούσαν να συμβιώσουν, όπως θα παραδεχόταν και ο ίδιος ο Καραμανλής. Οι φήμες ήθελαν στη λύση του γάμου να έχει παίξει μεγάλο ρόλο το ότι δεν κατάφεραν να αποκτήσουν παιδί. Μια άλλη φήμη ήθελε το διαζύγιο να αποφασίζεται μετά την άρνηση του Καραμανλή να υιοθετήσουν ένα παιδί. Όπως και να έχει, η Αμαλία Κανελλοπούλου τόλμησε αυτό που λίγες άλλες γυναίκες στη θέση της θα τολμούσαν, ειδικά εκείνη την εποχή.
Ο στενός συνεργάτης του Έλληνα πολιτικού Τάκης Λαμπρίας (1926-2001) είχε ρωτήσει ευθέως τον Καραμανλή για το τέλος του γάμου και ήταν μια από τις σπάνιες εκ βαθέων εξομολογήσεις του πολιτικού για ένα τόσο προσωπικό θέμα στο βιβλίο του «Στη σκιά ενός μεγάλου» (εκδόσεις Μορφωτική Εστία και Ποταμός). «Η Αμαλία ήταν τόσο όμορφη όσο και αξιοπρεπής.» είχε πει ο Κωνσταντίνος Κραμανλής. «Είχε δυνατό χαρακτήρα, κάπως αυταρχικό. Ίσως μάλιστα το ναυάγιο του γάμου μας να οφείλεται στο ότι είχαμε τον ίδιο χαρακτήρα… Τα ενδιαφέροντά της ήταν περισσότερο πολιτιστικά παρά πολιτικά. Και, μολονότι ουδέποτε αναμειγνυόταν στη δημόσια ζωή, συμπαραστάθηκε με αφοσίωση στη δύσκολη σταδιοδρομία μου. Το βέβαιο είναι ότι ο χωρισμός μου με λύπησε, αν και η ευθύνη γι’ αυτόν ήταν περισσότερο δική μου».
Μετά το διαζύγιο, η Αμαλία Κανελλοπούλου παντρεύτηκε τον μαιευτήρα Επαμεινώνδα Μεγαπάνο, και γρήγορα απέδειξε πόσο λάθος είχαν όσοι την θεωρούσαν απλά διακοσμητική στο πλευρό του Καραμανλή, ασχολούμενη με τη συγγραφή και τη μετάφραση. Τα βιβλία της δεν ήταν αυτά που θα περίμενε κανείς από τη σύζυγο του επικεφαλής της συντηρητικής παράταξης. Αντιθέτως ήταν δύσκολα για την εποχή τους και έδειχναν την ελευθερία πνεύματος της συγγραφέως. Ο “Διάλογος με την Άννα” ήταν η εκ βαθέων συνομιλία με μια πόρνη ενώ ο “Έκτωρ” το πορτρέτο ενός καταπιεσμένου ομοφυλόφιλου άνδρα…
Και ο γάμος με τον Μεγαπάνο ωστόσο είχε σαν κατάληξη ένα διακριτικό διαζύγιο.
Εκτός από τη συγγραφή, η Αμαλία Μεγαπάνου ασχολήθηκε επίσης με έρευνες γύρω από την ελληνική μυθολογία και αρχαιότητα. Το τελευταίο της βιβλίο “Πρόσωπα και άλλα κύρια ονόματα (Μυθολογικά, ιστορικά έως τον 1ο μ.Χ. αιώνα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας)” εκδόθηκε από το Μουσείο Μπενάκη το 2006.
Ουδέποτε μίλησε δημοσίως για την προσωπική της ζωή και τα χρόνια δίπλα στον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Οι μοναδικές συνεντεύξεις που είχε δώσει στον Τύπο αφορούσαν το συγγραφικό της έργο και τις άλλες δραστηριότητες της.
Στην κηδεία του εθνάρχη Καραμανλή, η Αμαλία Μεγαπάνου ακολούθησε τη σορό του προς την τελευταία του κατοικία, στους κήπους του Ιδρύματος Καραμανλή, πενθούσα, αλλά διακριτική όπως πάντα.
Άνθρωπος παλαιάς κοπής, η πρώην σύζυγος ενός από τους πλέον εμβληματικούς ηγέτες της χώρας, είχε επίσης και το σπάνιο ταλέντο να ξέρει να μεγαλώνει και να γερνά ωραία, διατηρώντας την αρχοντιά και την φυσική ομορφιά της μέχρι τέλους. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, παρέμεινε μακριά από τη δημοσιότητα, κρατώντας το σπίτι της ανοικτό σε ένα στενό κύκλο δικών της ανθρώπων και «έφυγε» πλήρης ημερών σε ηλικία 91 ετών με την αξιοπρέπεια που πάντοτε την χαρακτήριζε.
Μιχάλης Αργυρόπουλος
Φωτογραφίες: Getty Images