Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τα διαιτολογικά γραφεία κατακλύζονται από άτομα που αναζητούν μια γρήγορη απώλεια βάρους εν όψει παραλίας. «Ας τα χάσω τώρα και το φθινόπωρο ας τα ξαναπάρω, δεν χάλασε ο κόσμος», είναι μια συχνή πεποίθηση που άλλοτε εκφράζεται μεγαλοφώνως κι άλλοτε όχι. Όμως, αυτή η συχνή αυξομείωση βάρους, το φαινόμενο yo-yo, όπως είναι ευρύτερα γνωστό μήπως τελικά δεν είναι τόσο ανώδυνο; Μήπως τελικά «χαλάει ο κόσμος» με την επαναπρόσληψη βάρους;
Μια πρόσφατη μελέτη στο περιοδικό Obesity έρχεται να αναδείξει ένα καυτό θέμα στο πεδίο του Ελέγχου Βάρους. Μελέτησαν 14 άτομα που πήραν μέρος στη δημοφιλή σειρά “Big Losers” στην Αμερική και κατάφεραν να χάσουν περίπου 50 κιλά στο μικρό διάστημα διάρκειας της εκπομπής. Ωστόσο, όταν τους ξαναεξέτασαν, μερικά χρόνια αργότερα, βρέθηκε ότι η πλειοψηφία των απολεσθέντων κιλών επαναπροσλήφθηκε. Όμως, το ανησυχητικότερο όλων δεν ήταν ότι σταδιακά έφταναν στο αρχικό τους βάρος, αλλά ότι παρατηρήθηκε μια δραματική πτώση του μεταβολικού τους ρυθμού. Γνωρίζουμε ότι χάνοντας βάρος ο μεταβολισμός μειώνεται, καθώς το σώμα χάνει πολύτιμους ιστούς (κυρίως λίπος, αλλά και μυϊκή μάζα).
Το ίδιο συνέβη και με τα άτομα της μελέτης. Ωστόσο, όταν επαναπροσέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος των κιλών που έχασαν, ο μεταβολισμός τους έμεινε σχεδόν «κολλημένος» στα επίπεδα της απώλειας. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να διατηρήσουν την θερμιδική τους πρόσληψη πολύ χαμηλά, γεγονός που δεν συνέβη κι επομένως, κατά τους συγγραφείς, αυτό αποτελεί και μια βασική αιτία της επαναπρόσληψης βάρους. Άλλες μελέτες του χώρου έχουν δείξει ότι άτομα που έχασαν βάρος παρουσίασαν χαμηλότερο Μεταβολικό Ρυθμό Ηρεμίας σε ποσοστό 3-5% σε σχέση με άτομα του ίδιου βάρους, χωρίς όμως αλλαγή των κιλών τους.
Η αυξομείωση βάρους, εκτός από την αρνητική διάσταση του μεταβολικού ρυθμού επηρεάζει και την ψυχολογία. Συγκεκριμένα, έχει φανεί ότι το φαινόμενο yo-yo σχετίζεται με μειωμένη αυτοεκτίμηση γεγονός που επηρεάζει σε καθοριστικό βαθμό το βαθμό επιτυχίας. Με άλλα λόγια, το άτομο αρχίζει να διαμορφώνει μια ισχυρή πεποίθηση ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει, δεν πιστεύει στις δυνάμεις του και σύντομα παρατά την προσπάθεια του.
Συνεπώς, ας μην αντιμετωπίζουμε επιπόλαια το φαινόμενο της απώλειας βάρους. Φαίνεται να είναι προτιμότερο να χάσουμε λιγότερα κιλά από αυτά που θα θέλαμε για να βγούμε στην παραλία, αλλά να τα διατηρήσουμε, από ότι να τα χάσουμε γρήγορα και να τα ξαναπάρουμε. Να θυμόμαστε ότι, όπως δείχνουν οι έρευνες «άλλο ο αδύνατος, άλλο ο αδυνατισμένος».
Δρ Αναστάσιος Παπαλαζάρου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πηγή: www.nutrimed.gr
Φωτογραφίες: Freepik.com
