Νέα και ασυνήθιστα τρόφιμα βρίσκουν συνεχώς τον δρόμο τους στο πιάτο μας. Άλλωστε, ακόμη και βασικά προϊόντα όπως οι μπανάνες, οι πατάτες, οι ντομάτες και το ρύζι ήρθαν στην Ευρώπη κάποτε ως νέα τρόφιμα.
Καθώς ο κόσμος μας χαρακτηρίζεται πλέον από την παγκοσμιοποίηση, μας δίνονται περισσότερες επιλογές από ποτέ, για τη συνεχή αναζήτηση νέων γεύσεων και πηγών θρεπτικών συστατικών. Με το πέρασμα του χρόνου, έχουν προστεθεί στη διατροφή μας νέα είδη τροφίμων, συστατικά ή τρόποι παραγωγής, απ’ όλες τις γωνιές του πλανήτη, που κάποτε φαίνονταν εξωτικά ή μας ήταν εντελώς άγνωστα.
Τι θεωρούμε όμως «νέο» τρόφιμο; «Νέα» τρόφιμα στην ΕΕ θεωρούνται εκείνα που δεν καταναλώνονταν ευρέως πριν από τον Μάιο του 1997, καθώς επίσης και τρόφιμα από νέες πηγές και νέα συστατικά ή τρόφιμα που παράγονται με νέους τρόπους επεξεργασίας, όπως το γάλα και το ψωμί που έχουν υποστεί επεξεργασία με υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά και νέες τεχνολογίες, όπως τα 3D «εκτυπωμένα» τρόφιμα.
Για παράδειγμα, μερικές από τις πιο πρόσφατες προσθήκες στην ευρωπαϊκή διατροφή περιλαμβάνουν τους γνωστούς σε όλους μας σπόρους chia ή την αγαπημένη πολλών κινόα από τη Νότια Αμερική, αλλά και τον χυμό από το τροπικό φρούτο νόνι (Morinda citrifolia L.). Επίσης, το λάδι των μικρών καρκινοειδών «κριλ» έχει ένα ιδιαίτερο προφίλ λιπαρών οξέων και χρησιμοποιείται σε τρόφιμα και συμπληρώματα διατροφής. Για τους πιο τολμηρούς, δε, υπάρχουν οι γρύλοι ή οι ακρίδες, που αποτελούν παραδοσιακό φαγητό σε κάποια μέρη του κόσμου και μπορούν να καταναλωθούν ως σνακ ή ως μέρος διαφόρων πιάτων.
Τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένα τρόφιμο για να χαρακτηριστεί ως «νέο τρόφιμο» στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Πρέπει να ισχύει τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω:
· Να είναι γεωργικό προϊόν τρίτων χωρών.
· Να είναι εκχύλισμα υπαρχόντων τροφίμων.
· Να παράγεται με νέες μεθόδους παραγωγής τροφίμων.
· Να αξιοποιείται μια νέα πρώτη ύλη εξαγωγής θρεπτικών συστατικών για την παραγωγή του.
Όμως, όπως και με κάθε άλλο τρόφιμο, προτού καταναλώσουμε κάτι «νέο», πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι είναι ασφαλές. Αυτό σημαίνει ότι τα τρόφιμα αυτά υποβάλλονται σε συνεχείς αξιολογήσεις ασφάλειας. Οι επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), σε συνεργασία με επιστήμονες από όλη την Ευρώπη, πραγματοποιούν αξιολογήσεις επικινδυνότητας για την ασφάλεια ενός νέου τροφίμου όταν τους ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ οι επιχειρήσεις τροφίμων που επιθυμούν να διαθέσουν στην αγορά ένα νέο τρόφιμο ή συστατικό για πρώτη φορά στην ΕΕ, πρέπει να υποβάλουν αίτηση για άδεια, πριν ξεκινήσουν την εμπορία τους. Με αυτόν τον τρόπο οι καταναλωτές μπορούν να είναι σίγουροι ότι το τρόφιμο που καταναλώνουν, δεν είναι επικίνδυνο για την υγεία τους, ακόμα και αν φαντάζει «εξωτικό» ή περίεργο .
Για περισσότερες πληροφορίες που αφορούν τον ρόλο της επιστήμης πίσω από την ασφάλεια των τροφίμων μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της εκστρατείας #EUChooseSafeFood αλλά και την ιστοσελίδα του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ).
