Αν νομίζετε ότι μόνο οι έφηβοι ταλαιπωρούνται από την ακμή κάνετε λάθος. Έρευνες έχουν δείξει ότι μία στις δύο γυναίκες στον κόσμο εμφανίζει τη λεγόμενη ακμή ενηλίκων, ενώ οι άντρες δεν αποτελούν εξαίρεση, με τα ποσοστά τους να κυμαίνονται από 10 έως 40%. Ακόμα και πολλές σταρ του Χόλιγουντ έχουν έρθει αντιμέτωπες με το πρόβλημα, όπως η Κένταλ Τζένερ, η Μάντι Μουρ, που παρουσίασσε ακμή μετά τα 23 της, ενώ η Κέιτι Πέρι επανειλημμένα έχει μιλήσει ανοιχτά για τις ουλές που την έκαναν να κρύβεται.
Ενώ η ακμή συνήθως ξεκινά στην εφηβεία και υποχωρεί στην ηλικία των 25 ετών περίπου, σε κάποιες περιπτώσεις συνεχίζεται με εξάρσεις και υφέσεις. Αυτή είναι η λεγόμενη ακμή των ενηλίκων. Κάποιοι, μάλιστα, χωρίς να έχουν κανένα πρόβλημα μέχρι τα 25, ενδέχεται να εμφανίσουν ξαφνικά σε μεγάλη ηλικία – πρόκειται για την ακμή ενηλίκων όψιμης έναρξης.
Μπορεί η τάση στην ομορφιά να είναι το embrace και το να αγαπάμε τις ατέλειές μας, το να σημαδεύεται όμως το πρόσωπό μας από σπυράκια είναι κάτι που χαλά την καθημερινή μας εικόνα και μας δημιουργεί ανασφάλεια. Πού οφείλεται όμως η ακμή των ενηλίκων; «Η βασική αιτία της είναι η υπερέκκριση σμήγματος από τους σμηγματογόνους αδένες του δέρματος, η οποία φράσσει τον πόρο του αδένα και οδηγεί σε τοπική φλεγμονή», εξηγεί η Αρσινόη Ξανθινάκη, MD, DDS, MSc, PhD, δερματολόγος-στοματολόγος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ohio State University USA.
Δρ Αρσινόη Ξανθινάκη
Το κύριο χαρακτηριστικό της ακμής των ενηλίκων είναι οι εξάρσεις και οι υφέσεις. Ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας που οδηγεί σε εξάρσεις είναι οι ορμονικές διαταραχές, π.χ. οι διακυμάνσεις των ορμονών πριν από την περίοδο, κατά την κύηση, τη λοχεία, την προεμμηνόπαυση, την εμμηνόπαυση, αλλά και τα διαστήματα κατά τα οποία μια γυναίκα ξεκινά ή διακόπτει τη λήψη αντισυλληπτικών. «Στην κατηγορία αυτή ανήκει και η διαταραχή των ανδρογόνων που συνοδεύει ορισμένες νόσους των ωοθηκών (λ.χ. τις πολυκυστικές ωοθήκες), των επινεφριδίων αλλά και του θυρεοειδή», προσθέτει η δρ Ξανθινάκη.
Χρόνιο στρες
Ένας παράγοντας που φαίνεται να ευθύνεται για την έκρηξη των περιπτώσεων ακμής ενηλίκων τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι το χρόνιο στρες του οργανισμού. Η σύγχρονη γυναίκα, με τις ατέλειωτες υποχρεώσεις, υποφέρει από άγχος και έλλειψη ύπνου, κι αυτό έχει συνέπειες στο δέρμα της. «Έχει αποδειχθεί ότι το χρόνιο στρες εντείνει την παραγωγή σμήγματος μέσω αύξησης των ανδρογόνων και οδηγεί σε δημιουργία ακμής», υπογραμμίζει η δρ Ξανθινάκη.
Η ρύπανση φαίνεται να είναι μια ακόμα σημαντική αιτία για την άνοδο της ακμής των ενηλίκων καθώς η συσσώρευση ρύπων στο πρόσωπο φράσσει τους πόρους. Ωστόσο αυτό στο οποίο κάθε γυναίκα που ταλαιπωρείται από ακμή θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη σημασία είναι η διατροφή της. Οι πλούσιες σε υδατάνθρακες και ζωικά προϊόντα τροφές και το fast food συνδέονται άμεσα με την υπερπαραγωγή σμήγματος και την εμφάνιση φλεγμονής στο δέρμα. Η επιδερμίδα της Μπρίτνεϊ Σπίαρς καθάρισε πλήρως από τα σπυράκια όταν εξόρισε τη ζάχαρη από τη διατροφή της, ενώ η Νάταλι Πόρτμαν, που είναι πλέον vegan, ομολογεί ότι δεν ξαναείδε σπυράκι από τότε που σταμάτησε να τρώει ζωικά προϊόντα. Ανάλογες επιπτώσεις στο δέρμα έχουν επίσης η υπερκατανάλωση αλκοόλ και καφέ και το κάπνισμα.
Ήλιος, κρέμες & φάρμακα
Σύμφωνα με τη δρα Ξανθινάκη, άλλοι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν ακμή είναι:
* Η υπεβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, καθώς ξηραίνει το δέρμα και οδηγεί σε αντιδραστική υπερδραστηριότητα των σμηγματογόνων αδένων και υπερπαραγωγή σμήγματος, που φράσσει τους πόρους.
* Οι βαριές ενυδατικές και αντιγηραντικές κρέμες και κάποια λιπαρά προϊόντα μακιγιάζ, όπως τα καλυπτικά makeup και τα κρεμώδη ρουζ, που επίσης φράσσουν τους πόρους. Παρόμοια δρουν και τα ελαιώδη προϊόντα των μαλλιών (κοντίσιονερ, μάσκες), ειδικά όταν εφαρμόζονται κοντά στις ρίζες.
* Ο λανθασμένος καθαρισμός του προσώπου. Ο καθαρισμός δεν θα πρέπει να είναι ούτε πλημμελής, γιατί οδηγεί σε συσσώρευση σμήγματος και ρύπων στο πρόσωπο, ούτε πολύ επιθετικός, γιατί ξηραίνει υπερβολικά το δέρμα, το οποίο αντιδρά με υπερπαραγωγή σμήγματος.
* Η λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως τα κορτικοστεροειδή, τα ανδρογόνα, τα αντικαταθλιπτικά και τα αντιεπιληπτικά.
* Η γενετική προδιάθεση (ιστορικό εμφάνισης ακμής ενηλίκων σε κάποιον από τους γονείς ή τα αδέρφια).
Θεραπεία
Οι αντιακνεϊκές θεραπείες που μπορεί να ήταν αποτελεσματικές όταν ήμασταν νεότεροι μπορεί τώρα να μην έχουν κανένα αποτέλεσμα ή ακόμα και να χειροτερέψουν την κατάσταση προξενώντας άλλα προβλήματα στο δέρμα, επισημαίνει η δρ Ξανθινάκη και συμπληρώνει: «Είναι λάθος μια γυναίκα στα 40 της να χρησιμοποιεί το ίδιο καθαριστικό σαπούνι ή αντιακνεϊκή κρέμα που έβαζε στην εφηβεία της. Τα προϊόντα της εφηβικής ακμής απευθύνονται στο παχύ σμηγματορροϊκό δέρμα της εφηβικής ηλικίας και είναι πολύ επιθετικά για το δέρμα των ενήλικων γυναικών, το οποίο θα ξεραθεί και θα ερεθιστεί».
Για την αντιμετώπιση της ακμής ενηλίκων συνιστώνται ειδικά, αποτελεσματικά αλλά ήπια καθαριστικά σαπούνια, ενώ οι κρέμες που χορηγούνται πρέπει να συνδυάζουν αντιακνεϊκή, ενυδατική και αντιγηραντική δράση. «Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα», προσθέτει η δρ Ξανθινάκη, «έχουμε τη δυνατότητα να φτιάχνουμε στο ιατρείο custom-made κρέμες που έχουν ως στόχο όχι απλώς την καταπολέμηση της ακμής των ενηλίκων, αλλά και ένα τέλειο δέρμα, χωρίς σπυράκια και ρυτίδες, λείο, σφριγηλό και λαμπερό, καθώς λαμβάνουν υπόψη τον τύπο δέρματος και τις ανάγκες της ασθενούς (μεικτή, λιπαρή ή ξηρή επιδερμίδα, μέγεθος πόρων, ύπαρξη ρυτίδων ή χαλάρωσης κ.ά.)».
Καθαρισμός
Είναι το όπλο με το οποίο ισχυρίζεται ότι νίκησε την ακμή το διάσημο μοντέλο Κάρλι Κλος, η οποία κάθε μήνα αφήνεται στα χέρια ειδικών για τον καθαρισμό του προσώπου της. Προσοχή όμως! Ο κλασικός καθαρισμός με ατμό και διάνοιξη των φαγεσώρων είναι τελείως ακατάλληλος για το λεπτό, ευαίσθητο δέρμα μιας μεγαλύτερης γυναίκας γιατί η ζέστη και οι χειρισμοί μπορούν να δημιουργήσουν ευρυαγγείες (σπασμένα αγγεία), ρυτίδες και χαλάρωση. Για αυτόν το λόγο, χρησιμοποιούνται τα καινούρια, έξυπνα πίλινγκ, που καθαρίζουν ήπια και με ασφάλεια το δέρμα, ενώ ταυτόχρονα περιέχουν συστατικά που διεγείρουν την παραγωγή νέων ινών κολλαγόνου και ελαστίνης, με αποτέλεσμα σύσφιγξη και ανόρθωση της επιδερμίδας, μείωση των ρυτίδων, λείανση και λάμψη, όπως μας ενημερώνει η δρ Ξανθινάκη.
Πώς λειτουργούν τα έξυπνα πίλινγκ;
Το κλειδί τους είναι ότι διαθέτουν έναν ενσωματωμένο φορέα βαθιάς διείσδυσης (carrier), ο οποίος μεταφέρει τα δραστικά συστατικά έναντι της ακμής (καθαριστικά, αντιμικροβιακά και αντιφλεγμονώδη) βαθιά στο επίπεδο του αποφραγμένου πόρου. Έτσι, απομακρύνονται οι ακαθαρσίες και τα μαύρα στίγματα, ξεμπλοκάρουν οι φραγμένοι πόροι και ελαττώνεται το μέγεθός τους χωρίς να ερεθίζεται το δέρμα κάνοντας εφικτή την εφαρμογή των συγκεκριμένων πίλινγκ και το καλοκαίρι. Παράλληλα, τα νέα πίλινγκ έχουν και ένα σύστημα βραδείας αποδέσμευσης (time-release system) που επιτρέπει την απελευθέρωση δραστικών αντιγηραντικών και αντιακνεϊκών ουσιών για αρκετές ημέρες μετά την εφαρμογή τους. Επομένως, το αποτέλεσμα βελτιώνεται μέρα με τη μέρα και διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Όχι στις αγωγές από το στόμα
Τα ρετινοειδή, που παλαιότερα ήταν δημοφιλή, δυστυχώς έχουν πολλές παρενέργειες (ερεθισμός, κοκκινίλα, ξεφλούδισμα, αιμορραγία από τη μύτη, σκασμένα χείλη, ξηροφθαλμία κ.ά.) που δεν συμβαδίζουν με την καθημερινότητα της σύγχρονης γυναίκας. Επιπλέον, πολλές γυναίκες με ακμή ενηλίκων επιθυμούν να τεκνοποιήσουν και η τερατογόνος δράση των ρετινοειδών τα καθιστά απαγορευτικά. Τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπεται σταδιακά και η χρήση ορμονικών σκευασμάτων όπως αντισυλληπτικά καθώς προκαλούν εξίσου σημαντικές παρενέργειες (οιδήματα, αύξηση σωματικού βάρους, ναυτία, πονοκέφαλο, κατάθλιψη, θρόμβωση).
«Οι σύγχρονες απόψεις συγκλίνουν υπέρ της χορήγησης των κατάλληλων ανά περίπτωση φυτικών σκευασμάτων, με τα οποία μπορούμε να επιτύχουμε μείωση του σμήγματος, ελάττωση της φλεγμονής και ρύθμιση των ορμονών», καταλήγει η δρ Ξανθινάκη.
Αποφύγετε τις εξάρσεις της ακμής σε 10 κινήσεις (από τη Δρ. Ξανθινάκη)
1. Μην αγγίζετε το πρόσωπό σας. Η επίκαιρη λόγω κορονοϊού συμβουλή έχει απόλυτη εφαρμογή και στην πρόληψη της ακμής. Το συνεχές άγγιγμα του προσώπου αυξάνει την παραγωγή σμήγματος, ερεθίζει και μολύνει το δέρμα.
2. Μη ζουλάτε και μη σπάτε τα σπυράκια σας. Έτσι, θα αποφύγετε την εξάπλωση της ακμής, αλλά και τη δημιουργία σημαδιών.
3. Πλένετε το πρόσωπό σας δύο φορές την ημέρα, αλλά και όταν ιδρώνετε, με ένα ήπιο καθαριστικό σαπούνι.
4. Μη χρησιμοποιείτε βαριές και πλούσιες κρέμες ή βαριά και λιπαρά προϊόντα μακιγιάζ. Επιλέγετε συνθέσεις με την ένδειξη «μη φαγεσωρογόνο» («non-comedogenic»).
5. Μη βάζετε στα μαλλιά σας προϊόντα που περιέχουν έλαια. Μην εφαρμόζετε το κοντίσιονερ ή τη μάσκα μαλλιών κοντά στις ρίζες ή στη φράντζα σας.
6. Απλώνετε καθημερινά αντηλιακό ειδικό για δέρματα με τάση ακμής με δείκτη προστασίας τουλάχιστον 30.
7. Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με σαλάτες, λαχανικά, ψάρια, όσπρια και λαδερά. Περιορίστε τους υδατάνθρακες, το fast food, τα ζωικά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
8. Σταματήστε το κάπνισμα και το αλκοόλ και ελαττώστε τον καφέ. Κάθε φορά που η Ριάνα αντιμετωπίζει μια έξαρση ακμής, κόβει το αλκοόλ και πίνει πολύ νερό.
9. Διαχειριστείτε το καθημερινό σας άγχος κάνοντας πράγματα που σας χαλαρώνουν.
10. Απευθυνθείτε σε ένα γιατρό για να ελέγξετε τις ορμόνες σας. Ο δερματολόγος θα βοηθήσει να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν τυχόν ορμονικές διαταραχές, που πολύ συχνά εμπλέκονται στην παθογένεια της ακμής των ενηλίκων.
