Νέα γενιά GLP-1 αγωνιστών και διαλειμματική νηστεία – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις

Σύντομα στη χώρα μας θα κυκλοφορήσει ένα νέο φάρμακο για το σακχαρώδη διαβήτη με δραστική ουσία την τιρζεπατίδη. Η τιρζεπατίδη αποτελεί διπλό αγωνιστή GLP-1 και GIP, ορμόνες που παράγονται στο έντερο. Το φάρμακο φάνηκε αποτελεσματικό στη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη όταν χορηγείται ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα. Ισχυρή φαίνεται να είναι η επίδραση και στην απώλεια βάρους με τα ποσοστά απώλειας να φτάνουν το 20% του αρχικού σωματικού βάρους. Συγκριτικά με την ευρέως πλέον γνωστή σεμαγλουτίδη (Ozempic) η τιρζεπατίδη φαίνεται να είμαι μη κατώτερη όσο αφορά τη ρύθμιση του σακχάρου και ανώτερη όσο αφορά την απώλεια βάρους. Να αναφερθεί επίσης ότι το φάρμακο έδειξε να παρεμβαίνει θετικά και στους δείκτες υπεριλιπιδαιμίας. Η χορήγηση του φαρμάκου γίνεται ενέσιμα όπως γίνεται και με τους υπόλοιπους GLP-1 αγωνιστές και η δόση ρυθμίζεται από τον θεράποντα ιατρό ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.

Ωστόσο η παρουσία της σωστής και ολοκληρωμένης διατροφής είναι απαραίτητη για να επιτευχθούν οι αντίστοιχοι στόχοι απώλειας βάρους. Πέρα από τα ήδη γνωστά μοντέλα της μεσογειακής διατροφής, στις μέρες μας χρησιμοποιούνται και άλλα αντίστοιχα, όπως είναι για παράδειγμα η διαλειμματική νηστεία η οποία θα αναλυθεί παρακάτω.

Τι είναι η διαλειμματική νηστεία;
Η διαλειμματική νηστεία αποτελεί μία από τις πιο δημοφιλείς νέες τάσεις στη διατροφή. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται να μάθουν για αυτόν τον τρόπο διατροφής, ενώ απευθύνονται σε ειδικούς για να λάβουν τη σχετική ενημέρωση.

Παράλληλα, οι έρευνες για τη διαλειμματική νηστεία αυξάνονται διαρκώς. Παρόλο που αρχικά οι περισσότερες έρευνες είχαν εφαρμοστεί σε τρωκτικά, οι ερευνητές ενθουσιάστηκαν με την δυνητική αποτελεσματικότητα της διαλειμματικής νηστείας στην πρόληψη και αναστροφή του διαβήτη, το σωματικό βάρος, τη γενετική φθορά που οδηγεί σε γήρανση των κυττάρων και άλλες συνέπειες που προκύπτουν φυσιολογικά με το πέρασμα του χρόνου.

Διαλειμματική Νηστεία ή Υποθερμιδική Διατροφή;
Αναλύοντας περαιτέρω τη διαλειμματική νηστεία θα πρέπει να γίνει κατανοητή η διαφορά με την υποθερμιδική διατροφή. Η υποθερμιδική διατροφή αφορά ένα θερμιδικό ημερήσιο έλλειμμα το οποίο δεν οδηγεί σε υποσιτισμό. Το έλλειμμα αυτό έχει φανεί να μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, την ινσουλινοαντίσταση και να βελτιώνει γενικότερα τη λειτουργία του μιτοχονδρίου όταν εφαρμόζεται ακόμα και σε βραχυπρόθεσμο χρονικό διάστημα (6 μήνες). Ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίες και την επικείμενη αύξηση της παχυσαρκίας, μελέτες δείχνουν ότι μεγάλη μερίδα των ατόμων δυσκολεύονται να διατηρήσουν το θερμιδικό έλλειμμα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Από την άλλη μεριά η διαλειμματική νηστεία αφορά ένα γενικό μοτίβο διατροφής με χρονικό και όχι θερμιδικό περιορισμό.

Διαλειμματική Νηστεία και Χρονικός Περιορισμός
Προτού αναφερθούμε στην τελευταία έρευνα, θα πρέπει να επισημάνουμε ορισμένες ορολογίες. Η διαλειμματική νηστεία είναι ένας όρος – ομπρέλα, ο οποίος περιλαμβάνει ένα αρκετά μεγάλο εύρος προσεγγίσεων. Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις όσο αφορά το συγκεκριμένο τρόπο σίτισης ωστόσο όλοι εμπίπτουν σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Πρώτη είναι η εναλλασσόμενη τύπου διατροφή στην οποία κάποιες μέρες το άτομο σιτίζεται κανονικά και κάποιες άλλες υπάρχει ένας μεγάλος περιορισμός θερμίδων. Η δεύτερη και ενδεχομένως πιο διαδεδομένη είναι η χρονικά περιορισμένη σίτιση κατά την οποία το άτομο καταναλώνει τροφές σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα επιτρέποντας μια περίοδο νηστείας 14 – 18 ώρες.

Άρα που διαφέρει ουσιαστικά η διαλειμματική νηστεία;
Στην ουσία πρόκειται για μια διαφορετική μεταβολική κατάσταση για το χρονικό διάστημα νηστείας κατά την οποία το σώμα παύει να χρησιμοποιεί αποκλειστικά σαν καύσιμο την γλυκόζη από την πρόσληψη τροφής της ημέρας με αποτέλεσμα να χρησιμοποιεί τα λιπαρά οξέα (και στη συνέχεια τις κετόνες) οπότε υπάρχει κινητοποίηση των ήδη υπαρχόντων υποστρωμάτων. Αυτή η διαδικασία, η ενεργειακή εναλλαγή όπως είπαμε, φαίνεται να λαμβάνει χώρα μετά από 12 ώρες νηστείας με το κάθε πρωτόκολλο να έχει τις ιδιαιτερότητες του. Ωστόσο να σημειώσουμε ότι πρέπει να γίνεται η κατάλληλη επιλογή με βάση το ημερήσιο πρόγραμμα του κάθε ατόμου ώστε να υπάρχει και το μέγιστο δυνατό όφελος. Τα οφέλη της διαλειμματικής φαίνεται να είναι αρκετά ωστόσο δεν θα αναλυθούν με λεπτομέρεια γιατί χαρακτηρίζονται πιο σύνθετα μεταβολικά μονοπάτια. Σαν γενικό όφελος φαίνεται να μειώνεται το οξειδωτικό στρες, η γενικότερη γήρανση του κυττάρου και να βοηθά και στη διαχείριση του βάρους.

Μπορούν όλοι να χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο διατροφής;
Η απάντηση είναι πως όχι, δεν προτείνεται για όλες τις ομάδες ατόμων. Για παράδειγμα δεν ενδείκνυται για εγκυμονούσες, θηλάζουσες, παιδιά και άτομα προχωρημένης ηλικίας καθώς και άτομα σε ανοσοκαταστολή. Όσο αφορά το σακχαρώδη διαβήτη δεν αποτελεί την καλύτερη διατροφική προσέγγιση  καθώς σε πολλές περιπτώσεις ενέχει ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας. Από την άλλη μεριά έχει φανεί να βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη (που συνυπάρχει συνήθως με την παχυσαρκία) με αποτέλεσμα να προτείνεται σε άτομα με προ-διαβήτη.