Η απόλυτα επιτυχημένη θητεία του στην περιφέρεια βορείου Αιγαίου, όσα έμαθε για τον τόπο και τους ανθρώπους του, η σύγκρουση του με την κυβέρνηση, ο πόλεμος που δέχθηκε, τα στοιχεία που πρέπει να έχει ένας πολιτικός για να παράξει έργο, η εκ νέου υποψηφιότητα του στην περιφέρεια κατά τις επόμενες εκλογές, τα παιδικά του χρόνια, οι σπουδές του στο πανεπιστήμιο, όλα όσα κρατά από εκείνη την περίοδο, αλλά και ο ευτυχισμένος γάμος του με τη σύζυγό του Δήμητρα Μουτζούρη και η γεμάτη αγάπη οικογένεια τους. Ο Κώστας Μουτζούρης μιλά από καρδιάς στο HELLO!
Είναι η πρώτη σας θητεία στην περιφέρεια βορείου Αιγαίου. Πώς ένας καθηγητής πανεπιστημίου αποφάσισε ν’ ασχοληθεί με τα κοινά και μάλιστα σε μια περιφέρεια που δοκιμάστηκε έντονα τα προηγούμενα χρόνια…
Κατάγομαι από τη Λέσβο, τελείωσα και το σχολείο στη Μυτιλήνη και στη συνέχεια έφυγα από το νησί μου για να σπουδάσω. Όταν συνταξιοδοτήθηκα από το Πολυτεχνείο, όπου διετέλεσα και πρύτανης, και κατόπιν της παρότρυνσης φίλων από το νησί και πολιτικών παραγόντων, θέλησα να προσφέρω κάποιες υπηρεσίες στον τόπο που γεννήθηκα. Κατά συνέπεια, πήρα την απόφαση και κατέβηκα ως ανεξάρτητος υποψήφιος. Με τη βοήθεια του Θεού και φυσικά των πολιτών, κατάφερα να αναδειχθώ περιφερειάρχης. Άρα ήταν καθαρά διάθεση προσφοράς προς τον γενέθλιο τόπο μου, καθώς μέχρι τότε κατοικούσα στην Αθήνα.
Τι μάθατε για τον τόπο σας αυτήν την τριετία, που δεν το γνωρίζατε;
Έμαθα για το σύνολο του Βορείου Αιγαίου, καθώς μέχρι τότε οι γνώσεις μου περιορίζονταν στη Λέσβο. Το Βόρειο Αιγαίο περιλαμβάνει 10 νησιά, κατά συνέπεια γνώρισα τους τόπους και τους ανθρώπους τους. Αρκεί να σας πω ότι η Λέσβος έχει 75 πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά, κι έχω επισκεφτεί τα 74. Σύντομα θα επισκεφτώ και το 75ο. Συνομίλησα λοιπόν με πολλούς κατοίκους και διαπίστωσα ότι η ζωή δεν είναι μόνο το Πολυτεχνείο, δεν είναι μόνο η ακαδημαϊκή κοινότητα. Υπάρχουν πολλά θέματα-προβλήματα που πρέπει να τα γνωρίσει κανείς, να γίνει κοινωνός τους κι αν μπορεί να βοηθήσει. Άρα έμαθα πολλά. Όταν ανέλαβα τον Σεπτέμβριο του ’19 ήταν σε έξαρση το μεταναστευτικό πρόβλημα στο Βόρειο Αιγαίο. Τον Φεβρουάριο του 2010 μόνο στη Λέσβο υπήρχαν 25.000 πρόσφυγες-μετανάστες. Κάθε πλατεία κάθε πάρκο ήταν κατειλημμένο από τους μετανάστες. Εμείς, που είχαμε εκλεγεί από τον λαό του Βόρειου Αιγαίου, έπρεπε να προασπίσουμε τα συμφέροντά του. Και κάπως έτσι ήρθαμε σε ρήξη με την παρούσα κυβέρνηση, διότι θεωρήσαμε ότι η πολιτική που εφαρμοζόταν μέχρι τότε δεν εξυπηρετούσε τον λαό του συγκεκριμένου τόπου. Κι ευτυχώς μετά τα γεγονότα στη Λέσβο, στη Χίο, στον Έβρο, η πολιτική άλλαξε και τώρα ακολουθείται μια πιο σωστή πολιτική.
Χρειάστηκε δύναμη για να γίνει αυτό, δεδομένου ότι συγκρουστήκατε και με την κυβέρνηση και με παράγοντες του νησιού, που είχαν οικονομικά συμφέροντα…
Υπάρχει ένα ποσοστό στη Λέσβο, στη Χίο, στη Σάμο, μικρό μεν αλλά υπαρκτό, το οποίο είχε οικονομικά συμφέροντα. Ναι, δεν δίστασα να το κάνω. Ακόμη και να τα βάλω με την κυβέρνηση, παρότι ιδεολογικά πρόσκειμαι σ’ αυτόν τον πολιτικό χώρο. Θεώρησα όμως ότι δεν εξυπηρετεί το συμφέρον του Βορείου Αιγαίου με την πολιτική που ακολουθούσε. Με το να συνειδητοποιήσω το πρόβλημα, με το να κάνω διάφορες κινήσεις, νομίζω ότι προσελκύσαμε το ενδιαφέρον της Κυβέρνησης η οποία άλλαξε πολιτική ως προς το θέμα.
Ποια στοιχεία πιστεύετε ότι πρέπει να έχει ένας πολιτικός για να παράξει έργο και ταυτόχρονα υπάρξει και στον χρόνο;
Υπάρχουν οι πολιτικοί που είναι στην κεντρική σκηνή, στη Βουλή, στα υπουργεία, και οι πολιτικοί της αυτοδιοίκησης. Εγώ υπηρετώ τη δευτεροβάθμια διοίκηση, κατά συνέπεια πιστεύω ότι ένας αυτοδιοικητικός πρέπει να έχει ανεξαρτησία σκέψης και δράσης. Να μπορεί, δηλαδή, να κινείται ανεξάρτητα από κάθε κομματικό συμφέρον. Πιστεύω ότι η υποταγή σ’ έναν κομματικό μηχανισμό, καμιά φορά, περιορίζει τον τρόπο σκέψης. Ο αυτοδιοικητικός θα πρέπει να μπορεί να ταξιδέψει κοντά στους κατοίκους. Οι κάτοικοι επιθυμούν, διψούν να έρθουν σε επαφή –και να παραπονεθούν ακόμα–, στον άνθρωπο που έχουν επιλέξει για να είναι κοινωνός των προβλημάτων τους. Θυμάμαι το καλοκαίρι, στην πυρκαγιά στην που ξέσπασε στην περιοχή των Βατερών στη Λέσβο, ορισμένοι κάτοικοι ήταν εξοργισμένοι με το κράτος. Έπρεπε να τους ακούσω και να καταλάβω τον πόνο τους. Κάηκε η περιουσία τους! Άρα ο αυτοδιοικητικός πρέπει να ακούει τους κατοίκους και να τους ακούει με αγάπη και με διάθεση να τους βοηθήσει. Επίσης, θα πρέπει να έχει ορίζοντες και να έχει προσφέρει σε άλλους τομείς, ώστε να ξέρει πώς είναι η πραγματική ζωή. Δεν μπορεί να είναι άνθρωποι του κομματικού σωλήνα. Είμαι υπέρ των ανθρώπων που έχουν ανεξαρτησία σκέψης και πράξης.
Ο δικός σας ορίζοντας ποιος είναι;
Τώρα που ομαλοποιήθηκαν τα πράγματα με το μεταναστευτικό, είμαι υπέρ των έργων. Είμαι και ο ίδιος πολιτικός μηχανικός, κατά συνέπεια πιστεύω πολύ στα έργα, χωρίς όμως να παραγνωρίζω τη σημασία του πολιτισμού και του αθλητισμού. Έχουμε δώσει πολλή έμφαση στον πολιτισμό και στον αθλητισμό. Οφείλουμε να δώσουμε στον κόσμο πολιτισμό. Ο πολιτισμός και η παιδεία ανεβάζουν το επίπεδο των ανθρώπων.
Θα είστε υποψήφιος και την επόμενη τετραετία ή βλέπετε… Βουλή;
Δεν με ενδιαφέρει να μπω στη Βουλή. Αν οι πολίτες του Βόρειου Αιγαίου θεωρούν ότι κάτι έκανα, θα είμαι ανεξαρτητος υποψήφιος και πάλι, για την περιφέρεια του Βόρειου Αιγαίου.
Θα έχετε μεγάλο ανταγωνισμό. Λέγεται ότι υποψήφιος θα κατέβει και ο Σταμάτης Μαλέλης, πιθανόν κι άλλοι προβεβλημένοι άνθρωποι.
Πιστεύω ότι κάθε συμμετοχή στηνεκλογική διαδικασία ενισχύει τη δημοκρατία. Καλωσορίζω, λοιπόν, τον κύριο Μαλέλη.
Τι μάθατε για τον εαυτό σας αυτή την τριετία, που δεν το γνωρίζατε;
Έμαθα να ακούω τους ανθρώπους, διότι το ακαδημαϊκό περιβάλλον είναι λίγο… αποστειρωμένο. Η πραγματική ζωή με τα προβλήματα των αλιέων, των κτηνοτρόφων, των γεωργών, των ανθρώπων του τουρισμού, του απλού κόσμου, είναι τελείως διαφορετικά από τα πανεπιστημιακά προβλήματα.
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Στην Μυτιλήνη ήμουν αυτό που λέμε… φυτό! Διάβαζα ακατάπαυστα για να μπω στο Πολυτεχνείο. Ήμουν ο πρώτος μαθητής στην τάξη και η οικογένειά μου δεν διανοούνταν να μην πετύχω τον στόχο. Οι γονείς μου ήταν δημόσιοι υπάλληλοι, που σημαίνει ότι είχαν τα προς το ζην, και τα παιδικά μου χρόνια δεν ήταν ούτε στερημένα αλλά ούτε και πλούσια.
Είστε παιδί της μεταπολεμικής Ελλάδας. Μιας Ελλάδας που αναγεννήθηκε από τη στάχτη της. Τι θυμάστε από εκείνα τα χρόνια;
Θυμάμαι τη φτώχεια που υπήρχε. Στο δημόσιο Δημοτικό Σχολείο που πήγαινα πολλά παιδιά ήταν τόσο φτωχά και περίμεναν βοήθεια από τα Ηνωμένα έθνη, από την Ούντρα. Στα επόμενα 40-50 χρόνια, από το 1970 και μετά, η Ελλάδα έκανε πολύ μεγάλη πρόοδο, σε όλα τα επίπεδα.
Σπουδάσατε στο Πολυτεχνείο στην Αθήνα και κάνατε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία…
Όταν τελείωσα πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο, πήρα υποτροφία από το ΙΚΥ, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών. Ο καθηγητής με τον οποίον μιλούσα στο Πολυτεχνείο μού συνέστησε να πάω στην Grenoble της Γαλλίας. Έτσι βρέθηκα εκεί όπου έκανα μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό.
Πώς έχει μείνει στο μυαλό σας εκείνη η περίοδος;
Η περίοδος της Γαλλίας μού πρόσφερε πάρα πολλά. Καταρχάς, όταν πήγα στην πανεπιστημούπολη, μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση να βλέπω γκράφιτι στους τοίχους που μιλούσαν για τη λιμπερασιόν και για το κομμουνιστικό κόμμα, ενώ εγώ προερχόμουν από την περίοδο της επταετίας. Ήταν μεγάλο σοκ για μένα η ελευθερία λόγου, πράξεων, κινημάτων. Κάτι άλλο πολύ εντυπωσιακό ήταν το πολιτιστικό επίπεδο της χώρας. Γίνονταν πάρα πολλές εκδηλώσεις… Στο πανεπιστήμιο που πήγα εγώ φοιτούσαν φοιτητές από 114 χώρες! Το πολυπολιτισμικό περιβάλλον και η επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους, με ωφέλησε πολύ.
Δεν σκεφτήκατε να ακολουθήσετε ακαδημαϊκή καριέρα εκεί;
Είχα πρόταση να μείνω και να δουλέψω στην Ολλανδία, αλλά ήθελα να επιστρέψω στην πατρίδα μου, διότι πίστευα ότι ο καθένας πρέπει να συμβάλει στην ανάπτυξη της χώρας του, όπως Πίστεψα και τώρα στο Βόρειο Αιγαίο.
Ήταν σοκ για σας η επιστροφή στην Ελλάδα;
Ναι, ήταν. Δεχόμουν βέβαια και την πίεση των γονιών μου οι οποίοι δεν μπορούσαν να διανοηθούν ότι τελειώνοντας πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο δεν θα επέστρεφα στην επαρχιακή πόλη μου για να συμβάλω στην ανοικοδόμηση, που τότε ήταν σημαντική. Ήταν ευρεία η πεποίθηση ότι κάθε πολιτικός μηχανικός ασχολείται με την ανοικοδόμηση. Οπότε εξεπλάγησαν όταν τους είπα ότι επέλεξα τον ακαδημαϊκό χώρο.
Δημιουργήθηκαν όμως και πολλά… τέρατα στην Αθήνα τη δεκαετία του ’70.
Βέβαια. Η Αθήνα τη συγκεκριμένη δεκαετία καταστράφηκε, παραμορφώθηκε! Χτίστηκαν άχαρες πολυκατοικίες για να φιλοξενήσουν τον μεγάλο όγκο των ανθρώπων της επαρχίας που αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη στην πρωτεύουσα. Αυτή η δεκαετία ήταν καταστροφή για την Ελλάδα.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία ή οι μεγάλες αποφάσεις που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε ή να πάρετε στη ζωή σας;
Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν το άγχος που έπρεπε να αντιμετωπίσω στις τελευταίες τάξεις του σχολείου, στην προσπάθειά μου να εισαχθώ στο Πολυτεχνείο. Δεν διανοούνταν κανείς ότι δεν θα μπω στο Πολυτεχνείο κι αυτό με φόρτιζε με πολύ στρες, που με «χτύπησε» τότε στο στομάχι. Η μεγάλη απόφαση που έπρεπε να πάρω ήταν αν θα επιστρέψω στην Ελλάδα ή θα ζήσω στο εξωτερικό, παρότι στο μυαλό μου ήταν ξεκάθαρο ότι θα επέστρεφα. Ακόμα ένα κομβικό σημείο στη ζωή μου ήταν στην ηλικία των 35- 36 χρόνων που αποφάσισα να παντρευτώ… Να επιλέξω τη σύζυγό μου και να κάνουμε οικογένεια.
Με τη σύζυγό σας Δήμητρα γνωριστήκατε στο Πολυτεχνείο. Σωστά;
Έκανε τη διπλωματική της εργασία και επέλεξε το μάθημα το οποίο δίδασκα. Ευτυχώς για μένα διότι τη γνώρισα!
Τι αγαπάτε σ’ εκείνη;
Το γεγονός ότι βάζει στόχους και τους πετυχαίνει, όπως για παράδειγμα η συναυλία του Στέλιου Ρόκκου στον Μούδρο της Λήμνου, τον περασμένο Αύγουστο. Εμένα μου φαινόταν αδιανόητο να διοργανωθεί κάτι τέτοιο, εκείνη όμως το υλοποίησε μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Πάντα, βεβαίως, με τη βοήθεια των κατάλληλων ανθρώπων και συνεργατών.
Μαζί έχετε κάνει και τρία παιδιά. Πώς είστε ως πατέρας;
Ήμουν πολύ αφοσιωμένος στο πανεπιστήμιο, στις δημοσιεύσεις και στα συνέδρια και πιθανόν να έπρεπε να είχα αφιερώσει στα παιδιά μου περισσότερο χρόνο. Διαπιστώνω όμως ότι εκτίμησαν τον τρόπο που λειτούργησα και μιλάνε μαζί μου για όλα τα θέματα. Πιστεύω ότι αποκόμισαν καλές αρχές. Είχαν βεβαίως τη μητέρα τους που κρατούσε πάντα τις ισορροπίες. Εκείνη ήταν πάντα δίπλα τους.
Φοβάστε τον χρόνο;
Καθόλου. Νομίζω ότι ο χρόνος παίζει ρόλο όταν κάθε 31 Δεκεμβρίου κάνουμε μια ανασκόπηση και διαπιστώνουμε ότι έχουμε παραγάγει έργο. Ότι πήγαμε λίγο παρακάτω τα πράγματα. Νομίζω ότι φοβούνται τον χρόνο όσοι κάνουν αυτή την ανασκόπηση και διαπιστώνουν ότι δεν προχώρησε η ζωή τους παραπέρα. Εγώ βλέπω ότι κάθε χρόνο κάτι πρόσφερα.
Τι επιθυμείτε από ’δω και πέρα;
Θα ήθελα να τελειώσει ο γιος μου την ειδικότητα που έχει πάρει στην ορθοπεδική και να αποκατασταθεί επαγγελματικά, να είναι υγιής η γυναίκα μου η κόρη μου και ο άλλος μας γιος που είναι καθηγητής στην Αγγλία, κι εγώ να μπορώ να προσφέρω. Να μην από δοκιμαστώ στις προσεχείς εκλογές διότι αυτό θα σημαίνει ότι δεν πρόσφερα όσα μπορούσα.
Έχετε δεχτεί πόλεμο αυτήν την τριετία;
Λίγο, ναι.
Πώς τον αντιμετωπίζετε;
Είχα μάθει από το Πολυτεχνείο, όντας καθηγητής και πρύτανης, να συνομιλώ με όλους. Είτε ανήκαν στην άκρα δεξιά των φοιτητών είτε στην άκρα αριστερά. Είχα μάθει να τους ακούω όλους, διότι από τον καθένα μπορείς να αποκομίσεις κάτι… μια ιδέα, μια καλή σκέψη. Στην αυτοδιοίκηση διαπίστωσα ότι περιχαρακώνονται στις ιδέες τους, σαν να είναι οι πιο σωστές του κόσμου, και δεν συνομιλούν με άλλους. Εγώ συνομίλησα με όλους και αυτό βγήκε σε καλό.
Θα ολοκληρώσω την όμορφη κουβέντα μας με τη διαπίστωση ότι την προηγούμενη καλοκαιρινή περίοδο η τουριστική αύξηση στη Λέσβο, στη Χίο, αλλά κυρίως στη Λήμνο, ήταν πολύ μεγάλη.
Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε είναι να αποτινάξουμε από το Βόρειο Αιγαίο τη στάμπα των… προσφυγονησιών. Δείξαμε μεγάλη εξωστρέφεια σε ό,τι αφορά αυτό το θέμα. Μεταξύ άλλων, με τις εκδηλώσεις που κάναμε, θελήσαμε να γνωρίσει ο κόσμος αυτά τα νησιά που γέννησαν προσωπικότητες σαν τη Σαπφώ, τον Όμηρο, τον Πιττακό και πολλές άλλες. Είναι νησιά με κουλτούρα.
