Η Ρωξάνη Μπέη είναι δικηγόρος, γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα, ενώ από πολύ νωρίς τη χαρακτήριζε η αγάπη της για τα κοινά, που της μετάδωσε ο πατέρας της, Δημήτρης Μπέης. Από τον Ιούνιο του 2022, είναι εκλεγμένο μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα κοινά;
Η αλήθεια είναι ότι όσους νέους ανθρώπους βλέπουμε να ασχολούνται, άλλους τόσους χάνουμε από την πολιτική διεργασία και κάποιους, δυστυχώς, από την απλή συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία. Είναι όμως ελπιδοφόρο το ότι οι νέοι φέρνουν στην πλειονότητά τους έναν πραγματικά καινούριο αέρα, μια πιο δημιουργική οπτική απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα. Σε πολλές περιπτώσεις, διαπιστώνουμε και κάτι ακόμα: μια μεγαλύτερη αυθεντικότητα, η οποία ίσως απορρέει και από το γεγονός ότι στην εποχή μας η ενασχόληση με την πολιτική έρχεται για ένα νέο άνθρωπο με μεγάλα κόστη όσον αφορά την εργασιακή πραγματικότητα, το εισόδημα και την καθημερινότητά του. Υπάρχουν ευκολότεροι και πιο αποδοτικοί τρόποι να κατακτήσεις αναγνωρισιμότητα ή επιτυχία. Άρα, πρέπει πραγματικά να σε εμπνέει και να σε κρατά κάτι μεγαλύτερο από σένα ως μονάδα. Προσωπικά, αποφάσισα αρχικά να ασχοληθώ με αφορμή μια πρόταση, χωρίς να σκέφτομαι μακροπρόθεσμα. Στην πορεία, συνειδητοποίησα ότι όταν αποφασίζεις να ενεργοποιηθείς για να αλλάξεις τα πράγματα και να χτίσεις αυτά που θέλεις, βρίσκεις νέο νόημα σε κάθε σου μέρα και μετά το να ασχολείσαι με τα κοινά είναι μονόδρομος.
Η οικογένειά σας έπαιξε ρόλο στο να αγαπήσετε την πολιτική;
Η πολιτική είναι δεύτερη φύση για όσους ασχολούνται με αυτήν, κι έτσι πανταχού παρούσα και για τους δικούς τους ανθρώπους. Εγώ είχα την τύχη να βιώσω μέσα από την οικογένειά μου πιο έντονα τη θετική της πλευρά, εκείνη της ηθικής καταξίωσης, του διαχρονικού αποτυπώματος μέσα από το έργο και της ακόλουθης αγάπης του κόσμου. Ακόμα, όμως, και τις απογοητεύσεις ή τις στερήσεις που συνεπάγεται τις συνόδευε μια μοναδική ενέργεια, ένας ενθουσιασμός, μια συνεχής κίνηση ερεθισμάτων. Η οικογένειά μου λοιπόν έπαιξε ρόλο στο να αγαπήσω την πολιτική. Στη συνέχεια, όμως, την ερωτεύτηκα από μόνη μου.
Ποιο είναι το όραμά σας;
Το όραμά μου είναι η δίκαιη πρόοδος της κοινωνίας, βάσει των αρχών και των αξιών της σοσιαλδημοκρατίας.
Πόσο εύκολο είναι για μια νέα γυναίκα να ξεχωρίσει σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον;
Τίποτα δεν είναι εύκολο για τις γυναίκες, ακόμα και σήμερα, ειδικά όταν μιλάμε για ανδροκρατούμενα περιβάλλοντα και κατάκτηση δύναμης ή εξουσίας. Οι γυναίκες έχουν να αντιπαλέψουν καθημερινά παγιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές κάθε είδους προκειμένου να εξελιχθούν και να διεκδικήσουν. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Σε ακούν πιο δύσκολα αν είσαι γυναίκα – σε όλα τα επίπεδα. Σε αντιμετωπίζουν διαφορετικά γιατί οι γυναίκες εξακολουθούμε να είμαστε το διαφορετικό. Το ζητούμενο είναι να κανονικοποιηθούν η γυναικεία εκπροσώπηση και η εικόνα γυναικών που θα κατέχουν θέσεις ευθύνης. Έως τότε θα έχουμε πάντα τη διπλή δουλειά να κάνουμε γιατί το πεδίο παραμένει ανισόπεδο και δομημένο βάσει του αντρικού μέτρου.
Ποιο θεωρείτε πως είναι το μεγαλύτερο μειονέκτημα και ποιο το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ελλάδας;
Ως μεγαλύτερο μειονέκτημα θεωρώ την αποφυγή ανάληψης ευθύνης, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Πιστεύω βαθιά πως αν αλλάξουμε τη σχέση μας με την ευθύνη, θα ενδυναμωθούμε και θα λειτουργήσουμε συλλογικότερα, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Όσον αφορά το μεγαλύτερο πλεονέκτημα, θεωρώ πως αυτό είναι η οξυδέρκεια, το πνεύμα που διέπει τους Έλληνες ως λαό, που, όταν δίνεται χώρος να καλλιεργηθεί, κάνει θαύματα.
Ποια είναι η θέση σας απέναντι στη βία;
Η βία είναι η ασχημότερη έκφανση της ανθρώπινης φύσης. Κάθε της μορφή, πλήττει, εκτός από τον άμεσα θιγόμενο, και την κοινωνία συνολικά, αλλά και το ίδιο το άτομο ή όργανο που την ασκεί. Το κακό είναι πολλαπλασιαστικό, και γι’ αυτό ποτέ δεν χωρά στην άσκηση βίας το «έλα, μωρέ…».
Έχετε δεχθεί ή έχετε γίνει μάρτυρας κακοποιητικών συμπεριφορών;
Και τα δύο. Δυστυχώς, ο φαύλος κύκλος της τοξικότητας και της βίας καλά κρατεί. Οφείλουμε όλοι, και προσωπικά και ως κοινωνία, με πολιτικές που κοιτούν τα φαινόμενα κακοποίησης κατάματα, να αντιμετωπίσουμε τα σκοτάδια μας και να μη γυρίζουμε από την άλλη. Καμία κακοποιητική συμπεριφορά δεν είναι δικαιολογημένη, κι εμείς είμαστε η ασπίδα για κάθε θύμα. Επίσης, έχουμε χρέος να απαιτήσουμε περισσότερους πόρους για την ψυχική υγεία, που στη χώρα μας δεν τοποθετείται ψηλά στις προτεραιότητες, παρόλο που είναι η μόνη ουσιαστική πρόληψη τέτοιων φαινομένων.
Ποια είναι τα κριτήρια για να ψηφίσει ένας νέος άνθρωπος;
Είναι πολλά και διαφορετικά, αλλά σίγουρα μέσα σε αυτά είναι η ελπίδα και οι προοπτικές. Ένας νέος άνθρωπος έχει ανάγκη να μπορεί να βλέπει μακριά, χωρίς να χτυπά μόνιμα σε εμπόδια και ταβάνια, να τολμά να ονειρεύεται. Αυτήν τη ζωτική ανάγκη τη στερήθηκαν οι νεότερες γενιές στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Συνεπώς, η αλλαγή παραδείγματος διακυβέρνησης, θέτοντας στο επίκεντρο πολιτικές για τις νέες γενιές, τη δημιουργία ικανοποιητικά αμειβόμενων θέσεων εργασίας με δυνατότητες προσωπικής εξέλιξης, τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας, τη δημόσια παιδεία ως μοχλό κοινωνικής κινητικότητας, καθώς και κοινωνικές πολιτικές για τη στέγη για νέα ζευγάρια και φοιτητές και για τις εργαζόμενες μητέρες, αλλά και τα επίδικα της κάθε εποχής, όπως η βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι η μόνη τίμια πολιτική προσέγγιση των νέων. Άλλο ένα κριτήριο είναι και το κατά πόσον είναι αντιπροσωπευτική η εκπροσώπηση των νέων, δηλαδή από νέους, που έχουν αντιμετωπίσει τις ίδιες δυσκολίες, έχουν τις ίδιες ανάγκες, αφουγκράζονται τις ίδιες τάσεις στην κοινωνία και ταυτίζονται οι προκλήσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στο μέλλον. Αν ένας νέος δει στην πράξη να συμμετέχουν πολιτικά άνθρωποι σαν εκείνον, και όχι κάποιοι άλλοι μακριά από τη δική του πραγματικότητα, πάντα με γκρίζους κροτάφους και σακάκι, μπορεί να χτίσει μια πιο ουσιαστική σχέση με την πολιτική και αυτό να αποτελέσει κριτήριο της εμπιστοσύνης που θα δείξει σε έναν πολιτικό χώρο.
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η πιο σημαντική μεταρρύθμιση που χρειάζεται η χώρα μας;
Είναι πολλές, που όμως συνοψίζονται στην ανάγκη να εκσυγχρονίσουμε και να καταστήσουμε πιο ανεξάρτητο και αξιοκρατικό το κράτος μας. Θεωρώ ότι η πρόταση που καταθέτει το κόμμα μου να στελεχώνονται οι ανώτερες θέσεις διοίκησης και τα διοικητικά συμβούλια νοσοκομείων και άλλων κρατικών ή δημόσιων οργανισμών και φορέων με ανοιχτούς διεθνείς διαγωνισμούς, αντί κομματικών κριτηρίων, και η θητεία να είναι πενταετής –και άρα αποσυνδεδεμένη από τον εκλογικό κύκλο– είναι ένα σημαντικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση, για ένα κράτος που πραγματικά δουλεύει για τον πολίτη.
Πόσο εύκολη είναι η διατήρηση της καλής γειτνίασης και τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής;
Η καλή γειτνίαση στις διεθνείς σχέσεις προϋποθέτει σεβασμό των κανόνων του διεθνούς δικαίου, σεβασμό στην εθνική κυριαρχία των γειτονικών χωρών, σεβασμό στην ιστορία. Η παραβατικότητα δεν υπερισχύει του διεθνούς δικαίου. Η εξωτερική πολιτική απαιτεί σοβαρότητα, εθνική στρατηγική και μακροχρόνιο σχεδιασμό – και αλίμονο αν οι εξωτερικές σχέσεις χρησιμοποιούνται ως επικοινωνιακή ευκαιρία ή προεκλογικό τέχνασμα, ανάλογα με την εσωτερική συνθήκη. Θα έπρεπε να αποτελεί εθνική προτεραιότητα η διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής στάσης. Να προσανατολίσουμε και να συντονίσουμε την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική με βάση τα δίκαια αιτήματα της Ελλάδας και τη διασφάλιση των ελληνικών αλλά και των ευρωπαϊκών συνόρων. Γιατί όταν οι δυτικές δυνάμεις και συμμαχικά μας κράτη συνειδητοποιούν την ανοιχτή πρόκληση από χώρες που συμπεριφέρονται σαν «διεθνείς ταραξίες», πέραν του σεβασμού στο διεθνές δίκαιο που οφείλουν να επιδείξουν στην πράξη, βάσει δημοκρατικής πεποίθησης, πρέπει να θέσουν κόκκινες γραμμές, να επιβάλλουμε από κοινού εμπάργκο όπλων σε τέτοιες περιπτώσεις χωρών, όπως έχει διεκδικηθεί, και σίγουρα όχι να τηρούνται ίσες αποστάσεις.
Είναι επαρκής η δουλειά που γίνεται στα σχολεία από τους εκπαιδευτικούς ή χρήζει βελτίωσης;
Η παιδεία είναι ένα πεδίο σφοδρών πολιτικών συγκρούσεων στην Ελλάδα. Χρειαζόμαστε ευρύτερη συναίνεση για το πώς πρέπει να είναι τα ελληνικά σχολεία κατ’ αρχήν καθώς σε αυτό το πλαίσιο θα λειτουργήσουν και οι εκπαιδευτικοί. Η παιδεία πρέπει να παραμένει σταθερά σε πρώτο πλάνο γιατί οι ανάγκες είναι εξελισσόμενες και το δημόσιο σχολείο ο σημαντικότερος φορέας κοινωνικής κινητικότητας. Η βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην ενισχυτική διδασκαλία, στον ψηφιακό μετασχηματισμό του σχολείου, στην παροχή υπηρεσιών ειδικής αγωγής, συμβουλευτικής και ψυχολογικής στήριξης, όπου χρειάζεται, στη δίκαιη αξιολόγηση όλων των συντελεστών της εκπαίδευσης –και των αρμόδιων φορέων του κράτους– καθώς και στην επιμόρφωση. Τα κενά στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι πολλά, ειδικά αν αποφασίσουμε να αντιμετωπίσουμε το ελληνικό σχολείο ολιστικά, ως οφείλουμε.
Ποιος είναι ο άνθρωπος που σας εμπνέει σε πολιτικό επίπεδο;
Ο άνθρωπος που σταθερά με εμπνέει στην πολιτική μου δράση ως πρότυπο ιδεών, πρακτικών, αλλά και χαρακτήρα και αγωνιστικότητας, είναι ο πατέρας μου, ο αείμνηστος Δημήτρης Μπέης, που, μεταξύ άλλων, διετέλεσε δήμαρχος Αθηναίων, με πολύ σημαντικό αποτύπωμα για την πόλη. Ένα ακόμα πρότυπό μου είναι η πρώην πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Τζασίντα Άρντερν, μια προοδευτική, κανονική και γήινη γυναίκα που έφτασε μέσω της πολιτικής της δράσης στο ανώτερο αξίωμα της χώρας της, ούσα και νέα και γυναίκα. Στην πορεία ανέδειξε και εφάρμοσε ένα εναλλακτικό μοντέλο ηγεσίας, περισσότερο γυναικείο, μακριά από έμφυλα στερεότυπα. Με αποκορύφωμα όλων, όταν ένιωσε ότι είχε ολοκληρώσει την προσφορά και την πορεία της στην πρώτη γραμμή της πολιτικής, μόνη της ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αποσυρθεί, χωρίς καμία αγωνία να «δικαιολογηθεί» για ήττα ή παραίτηση, ώστε να ζήσει μια πιο ήρεμη ζωή με την οικογένειά της. Αυτό είναι πράγματι ένα άλλο, πιο βιώσιμο μοντέλο ηγεσίας και πολιτικής.
Θεωρείτε πως η εξωτερική εμφάνιση παίζει ρόλο στο χώρο της πολιτικής;
Θεωρώ ότι το να μην είσαι τέλεια είναι απόλυτα συμβατό γιατί η εμφάνιση στην πολιτική είναι συμπληρωματική και όχι κυρίαρχη προϋπόθεση. Ούτε είναι ανάγκη οι γυναίκες στην πολιτική να συμμορφώνονται οπωσδήποτε με συγκεκριμένα πρότυπα στυλ ή ομορφιάς. Αυτό το οποίο προσέχω πάντα όμως είναι η παρουσία μου να έχει μέτρο και φινέτσα. Δεν αγαπώ την παραίτηση και την υπερβολή. Η εμφάνισή μας, και στην πολιτική, πρέπει να αποπνέει αξιοπρέπεια και αισθητική. Αυτό, ένα ζεστό χαμόγελο και ένα καθαρό βλέμμα είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά που παίζουν ουσιώδη ρόλο, κατά τη γνώμη μου.
Πώς ονειρεύεστε την Ελλάδα στο μέλλον;
Ονειρεύομαι μια ευρωπαϊκή Ελλάδα, που διέπεται από τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, με ευκαιρίες, προοπτικές και ελπίδα για τους νέους, σεβασμό και αξιοπρέπεια για τους μεγαλύτερους, διαγενεακή και κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα και πρόοδο. Μια Ελλάδα με δημόσια δωρεάν υγεία και παιδεία, με τις σωστές προδιαγραφές, που προχωρά στην ψηφιακή εποχή συμπεριληπτικά, που ενισχύει τη γνώση και την έρευνα, με ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς, ανεξάρτητη λειτουργική δικαιοσύνη και κράτος δικαίου. Μια Ελλάδα που πρωτοπορεί, καινοτομεί και αναπτύσσεται βιώσιμα εκμεταλλευόμενη δίκαια τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Μια Ελλάδα ενεργειακά αυτόνομη, με πρωτογενή παραγωγή, που πρωτοστατεί στις τέχνες και στον πολιτισμό. Μια ανοιχτή κοινωνία που αναλαμβάνει συλλογική ευθύνη, επιδεικνύει αλληλεγγύη και υποστηρίζεται από ένα κράτος που λειτουργεί για τους πολλούς και δεν αφήνει κανέναν και καμία πίσω.
